Książki Racjonalisty
Wspieraj rozwój Racjonalisty, kupując nasze książki:
Portal „Racjonalista” istnieje od niemal dziesięciu lat. Od początku naszym
założeniem była całkowita niezależność i niekomercyjny charakter tego forum. W
ciągu tych lat opublikowaliśmy teksty tysiąca autorów. Z autorów zagranicznych
publikujemy autorów takich jak Richard Dawkins, Daniel Dennet, Steven Pinker, PZ
Myers, Jerry Coyne i dziesiątki innych. Udało nam się przyciągnąć do współpracy
znakomitych autorów krajowych.
To wszystko jest możliwe dzięki ofiarności stałych współpracowników i
przekonaniu autorów, że to co robimy jest ważne. Wasza pomoc pozwoli nam
zachować niezależność i rozwijać naszą pracę.br> PoPo dziesięciu latach
istnienia nasi czytelnicy wiedzą już kim jesteśmy i co reprezentujemy. Z każdym
rokiem nasz portal jest bardziej dostrzegany w polskim środowisku medialnym.
Nasz dalszy rozwój jest jednak w dużym stopniu uzależniony do Waszej pomocy.
Fundacja Wolnej Myśli
nr konta: 10 1140 2017 0000 4002 1048 6365
Inne formy płatności:
dotpay
Amnesty International i Cageprisoners - Gita Sahgal (08-02-2010) |
Od ponad
trzech dziesięcioleci prowadzę kampanię na rzecz praw człowieka, bronię praw
kobiet i mniejszości etnicznych, bronię swobody religijnej i praw ofiar tortur i
prowadzę kampanie przeciwko nielegalnym zatrzymaniom i represjom państwowym.
Sprawę związku Amnesty International z grupami takimi jak grupa Begga
systematycznie poruszałam w ramach organizacji. Obecnie zawieszono mnie w pracy
za próbę wykonywania moich zadań i wierność misji ochrony i obrony praw
człowieka. |
Nieśmiertelne życie Henrietty Lacks - Ed Yong (08-02-2010) |
Zajrzyjcie do jakiegokolwiek laboratorium biochemicznego,
a znajdziecie komórki HeLa. Ponad 50 milionów ton tych komórek
zostało wyhodowanych w laboratoryjnych kadziach na całym świecie. Te komórki stały
się jednym z najważniejszych narzędzi we współczesnej medycynie posuwając naprzód nasze
poznanie raka i innych chorób oraz przyczyniając się do stworzenia szczepionki
na polio, technik zapłodnienia in vitro, klonowania i wielu innych nowości
medycznych. Żadne z tych osiągnięć nie byłoby możliwe
bez HeLa. |
Jeden dzień z życia racjonalisty - Andrzej Koraszewski (08-02-2010) |
Powtarzałem, powtarzam i będę powtarzał, że największym wrogiem każdego
racjonalisty jest on sam, jego/jej własny umysł, który nieodmiennie płata nam
najdziwniejsze figle. Pochwała rozumu jest z konieczności pochwałą ograniczonego
rozumu, skorego do czerpania przyjemności z dostrzegania głupoty innych i
chytrze ukrywającego przed nami nasze własne błędy w rozumowaniu.
Świat,
który nas otacza nie szczędzi nam radości z powodu tego, że nie jesteśmy tak
zagubieni, jak ci, których dookoła nas widzimy. Co nie oznacza, że zawsze mamy
rację. |
Cóż za zbieg okoliczności... - Maciej Bandur (07-02-2010) |
Twierdzi się, że
lekcje religii są nieobowiązkowe. Doprawdy? Nie zapominajmy, że na lekcje
religii zapisany jest z góry każdy uczeń. To nie to, co przecież podobnie
nieobowiązkowe lekcje wychowania do życia w rodzinie, gdzie każdy sam ma
przynieść kartkę, w której rodzic ma zaznaczyć, czy wyraża zgodę na udział, czy
też nie. Niby niewielka różnica, ale robi swoje w naszym biernym społeczeństwie.
Ale jeśli ktoś chce, to może się wypisać, prawda? Niekoniecznie. Do złożenia
takiej deklaracji potrzebny jest podpis rodzica lub opiekuna. Czyżby ktoś
uważał, że uczeń liceum nie jest świadomy i odpowiedzialny za własne sumienie? |
Krytyka pozytywizmu prawniczego u Gustava Radbrucha - Adam Gałamaga (07-02-2010) |
Jednym z zasadniczych
problemów pojawiających się w każdej teorii prawa stanowią moralne implikacje
prawa stanowionego. Żadna teoria prawa nie może obyć się bez założeń o
charakterze moralnym, nawet w koncepcjach opartych na pozytywizmie prawniczym
leży u podstaw określony światopogląd bądź ideologia. W rzeczywistych sytuacjach
życiowych konflikt między prawem a moralnością ukazuje się jako kolizja między
zewnętrznie ustanowionym porządkiem prawnym (prawo pozytywne) a prywatnymi
wyobrażeniami danej osoby o tym, co jest moralnie słuszne. |
Bomby i bicie: życie wśród talibów - (06-02-2010) |
W Pakistanie 13-letnia dziewczyna o imieniu Meena
opisała swoje życie w rodzinie talibów. Mówi ona,
że jej rodzina próbowała zrobić z niej samobójczynię-mordercę. Nie ma
niezależnego potwierdzenia jej opowieści, ale policja sądzi, że mówi prawdę
i że jej informację mogą być bardzo cenne. Meena opowiedziała swoją historię
korespondentce BBC Orli Guerin. |
Filozofia neotomizmu - Daniel Krzewiński (06-02-2010) |
Doktryny teologiczne wydają się oderwane od ludzkiego doświadczenia. W świetle
tego, co wiemy dziś na temat chemicznej mikrostruktury żywej materii,
rozróżnianie duszy roślinnej i zwierzęcej, obok nieśmiertelnej duszy ludzkiej
pozbawione jest całkowicie uzasadnienia. Według neotomistów ewolucję gatunków
można wprawdzie przyjmować, ale zawsze trzeba mieć na uwadze fakt podstawowy,
tzn. to, że kieruje nią boskie przewidywanie. Wielu tomistów zdaje sobie jednak
sprawę z tego, że nie można odrzucić teorii względności, teorii kwantów,
cybernetyki czy kosmologii bez narażenia się na całkowite zerwanie z
nagromadzoną wiedzą o świecie. Stąd też, jak sądzę, bierze się w kręgach teologicznych
skłonność do takiej interpretacji osiągnięć współczesnej nauki, aby jej sądy
dały się przedstawić jako zgodne z "niezmienną" wiarą chrześcijańską. |
Lekcja religii…….i logiki - Jerzy Szczygłowski (06-02-2010) |
Dlaczego obdarzony własnym rozumem człowiek ma zaniechać posługiwania się nim i
samodzielność myślenia zastąpić ślepą wiarą? Dlaczego niewiara jest błędem,
grzechem, przestępstwem wobec boga, który mnie w nią wyposażył? Czy więc można
usprawiedliwiać represje stwórcy wobec istot stworzonych przez niego samego.
Dlaczego więc boże, mścisz się i wyładowujesz swą złość na przez ciebie
wykonanych niedoskonałych zabawkach?. Trochę to przypomina rozbijanie w furii
telewizora, ponieważ zwiastuje on jakąś niekorzystną wiadomość. |
Uwagi o projekcie ustawy o organizmach genetycznie zmodyfikowanych - Tomasz Twardowski (05-02-2010) |
Celem naszych działań jest oparcie rozwoju gospodarki narodowej na bioekonomii, a zatem na wiedzy oraz zasobach odnawialnych. Biotechnologia, podobnie jak inne innowacyjne technologie [informatyka, komunikacja] jest już obecnie motorem postępu w zakresie produkcji nowoczesnych leków i metod terapeutycznych, bioenergetyki i biomateriałów. Postęp biogospodarki uwarunkowany jest harmonijną współpracą w wielu obszarach, które są równocenne i mają zasadniczy wpływ na przyszłość naszego kraju, jak przykładowo sfery: nauki, bankowości, legislacji. |
GMO czyli kto łamie prawo? - (05-02-2010) |
Jeszcze niedawno Pan
Eurodeputowany, Janusz Wojciechowski, składał zawiadomienia do Prokuratury i NIK
oskarżając polskich rolników o nielegalne uprawy GMO, były prowadzone przeciwko
nim dochodzenia prokuratorskie. Dzisiaj dochodzenia te są umarzane, ponieważ w
postępowaniu wyjaśniającym nie stwierdzono żadnych przesłanek świadczących o
złamaniu prawa. Ministerstwo Rolnictwa jak i Środowiska przyznały oficjalnie, że
uprawy dopuszczonej w Unii
Europejskiej odmiany kukurydzy są legalne. Czy pan poseł przeprosił rolników?
Oczywiście, że nie. Czy można oskarżać kogoś bezpodstawnie o łamanie prawa?
Wygląda na to, że tak. |
Antysemityzm i Holocaust - Philip Spencer (04-02-2010) |
27 stycznia obchodzony był międzynarodowy dzień Holocaustu. W Polsce
uroczystości połączone były z 62 rocznicą wyzwolenia obozu w Auschwitz. Chwilami
odnosiło się wrażenie, że krajowa prasa interesuje się przede wszystkim tym,
jaki będzie skład delegacji rosyjskiej. Oczywiście w krajach muzułmańskich tego
dnia nie zauważono. W piątek, 29 stycznia, telewizja palestyńska nadała kazaniewygłoszone w meczecie Bourin w Nablis, podczas którego stwierdzono: "Żydzi
są wrogami Allaha"... "Nasza wzajemna wrogość z nimi jest kwestią wiary bardziej
niż spraw dotyczących okupacji i ziemi"... "Prorok Mahomet powiedział: Będziecie
walczyć i Żydami i będziecie ich zabijać." |
Problemy bezpieczeństwa przyszłości - Krzysztof Pochwicki (03-02-2010) |
Sądzę, że obecnie każda próba rzeczowego prognozowania przyszłości obciążona
jest olbrzymim, stale rosnącym marginesem błędu oraz ryzyka. Współczesność jest
tak dynamiczna, mozaika świata tak wieloelementowa, że równanie określane mianem
przyszłość zawiera po prostu zbyt dużo zmiennych. To wypacza, upośledza
futurologiczne analizy, zarazem zmusza do szczególnej asekuracji w dążeniach.
Zapoznałem się gruntownie z pracami wielu autorów - Bracken P., Barber R.B.,
Toffler A. i in. - przy czym wykorzystałem je do korekty oraz weryfikacji
własnych sugestii dotyczących przyszłości Europy, w tym Polski. |
Jak się Papież miał zwyczaj biczować? - Christopher Beam (03-02-2010) |
Teologowie proponują wiele różnych sposobów uzasadnienia samookaleczenia.
Najbardziej powszechny opisuje je jako akt pokuty, lub karę otrzymaną teraz, by
zapobiec jej później. Inni widzą je jako obrzęd oczyszczenia. Niektórzy uczeni
proponują wyjaśnienie neurologiczne, zakładając, że zewnętrzny ból redukuje
świadomość i poczucie indywidualności, co w następstwie może wytworzyć uczucie
połączenia z Bogiem. |
Rozlewisko - Andrzej Koraszewski (02-02-2010) |
Na przestrzeni
ostatnich dekad byliśmy świadkami formowania się nowej ideologii, która łączy
ruch społeczny walczący przeciw Imperium Globalnego Kapitalizmu. Kontrolowane
przez amerykański militaryzm i międzynarodowe korporacje, w zmowie z syjonizmem,
Imperium Globalnego Kapitalizmu zatruwa środowisko i niszczy kultury. Jego
obalenie przyniesie nową erę społecznej sprawiedliwości, nienaruszający
równowagi ekologicznej rozwój, w którego rezultacie różne kultury będą
harmonijnie współżyły na naszym globie. Czy jest to nowa totalitarna ideologia? |
Emmanuel Levinas i teoria mediów - Christoph von Wolzogen (02-02-2010) |
Jako wymiar legendy, pytania i obietnicy słowo jest
przed dyscyplinami logiki i retoryki, a więc "poza dobrem i złem"; i to jest
właśnie, co Levinas (w opozycji do genealogii moralności Nietzschego) określa
jako etykę, mianowicie jako "twarz", jako "stworzenie mówiące, które mówi przed
językiem" i jako "wyrażenie przed słowami". To jest właśnie, czego teoretycy
dialogu nie zauważają: logos nie jest zdolnością człowieka, ponieważ "samym
pytaniem dialog już został rozpoczęty". Dla logiki paradoks, może to
także zostać wyrażone w ten sposób: dlaczego mogę rozmawiać z Innym? Bo słowo
nie może się obronić; dlatego mogę je do niego skierować. |
Złożoność wyjaśniona. Część 13 - Vinod K. Wadhawan (01-02-2010) |
Wszystkie byty, które potrafią się replikować i u których występuje zróżnicowanie
zarówno konkretnych cech, jak i sukcesu rozrodczego, są kandydatami do
darwinowskiego doboru i ewolucji. Darwin zmienił sposób, w jaki my, ludzie, patrzymy na siebie i na nasze miejsce w świecie. Podstawowa idea ewolucji drogą doboru naturalnego wychodzi daleko poza granice biologii i przenika psychikę ludzką na najrozmaitsze sposoby. Poza darwinizmem biologicznym mówimy o darwinizmie chemicznym, darwinizmie kwantowym
i czym tam jeszcze. U podstaw, to co ewoluuje w każdym systemie, to złożoność. |
Szczęście pod specjalnym nadzorem - Dorota Zdrojewska (01-02-2010) |
Monika słyszała, że kiedyś Kościół
sprzeciwiał się niektórym pracom badawczym związanym z zapłodnieniem,
rodzicielstwem. To były kwestie etyczne, moralne, które zostały szczęśliwie
rozwiązane, kiedy Kościół stopniowo wykupił firmy, które prowadziły takie
badania. Wystarczyło aby Watykan stał się większościowym udziałowcem i
doprowadził do zmian i dostosowania działalności, aby godność ludzka i prawa
natury nie były już naruszane. W każdym przypadku prace naukowe były
kontynuowane, już w odpowiednich warunkach, w zgodzie z prawami i wolą Boga. |
Homo sum, humani nil a me alienum puto - Ewelina Grambor (01-02-2010) |
Jeśli Boga by nie było, to trzeba
byłoby go wymyślić - słynne powiedzenie Volter'a doskonale przeciwstawia się
poglądom Ludwika Feuerbacha dotyczącym religii. Stanowisko filozofa można krótko
streścić w jednym zdaniu: jeśli Boga już wymyślono, a co gorsza uznano go za
realnie istniejącego - niezależnie od wyobraźni człowieka - to należy, czym
prędzej obudzić ludzkość ze snu i usunąć fantazmat. Nie da się ukryć faktu, że
ludzie od czasów najdawniejszych odwoływali się do bóstw, demonów, bożków, aby
tłumaczyć zjawiska, których nie byli zdolni zrozumieć, wyjaśnić, w oparciu o
swoją wiedzę, aby zrzucić winę za niepowodzenia, aby wreszcie mieć powiernika
swego szczęścia i nieszczęścia. |
Grzech - Jan Res (31-01-2010) |
Grzech i spowiedź to bez
wątpienia największe skarby Kościoła. Zawłaszczył on sobie jeszcze przed Soborem
laterańskim monopol na "rozgrzeszanie", czyli torowanie drogi do nieba; przedtem
była to spowiedź publiczna. Nie dawała ona jednak Kościołowi takich korzyści,
jakie daje spowiedź "na ucho". Wierny, regularnie terroryzowany lękiem przed
piekielnymi mękami przez całą wieczność (gdzie tu miejsce na Nieskończone
Miłosierdzie?), musi co jakiś czas poddać się poniżającej go spowiedzi, a
następnie pokucie. Zostanie nagrodzony za tę spowiedź poczuciem "bliskości
zbawienia" i kawałkiem opłatka na języku. |
Współczesne kardynalne błędy polskiej dyplomacji - Jerzy Szczygłowski (31-01-2010) |
Nikt nas nie zmusza do kochania dzisiejszej Rosji, ale
cykliczne obrażanie jej prawowicie wybranych przywódców, ingerencja słowna i
polityczne zatargi do niczego dobrego nie prowadzą. Sąsiadów ma się takich
jakimi są, podobnie jak braci i trzeba ich tolerować, a jednocześnie dążyć do
dobrych, a przynajmniej poprawnych wzajemnych z nimi stosunków. |
Haiti i hipokryzja teologii chrześcijańskiej - Richard Dawkins (31-01-2010) |
Gdzie był Bóg w trakcie Potopu? Planowo zatapiał
cały świat, zwierzęta oraz ludzi karząc za "grzech". Gdzie był Bóg, gdy Sodoma i
Gomora pochłaniane były przez ogień i siarkę? Rozmyślnie grillował mieszkańców,
wraz z całym dobytkiem karząc za "grzech". Szanowny, nowoczesny, oświecony,
teologicznie wyrafinowany chrześcijaninie: cała Twoja religia jest oparta na
obsesji "grzechu", kary i pokuty. Jak możesz potępiać Pata Robertsona? Ty,
który wyznajesz doktrynę, że głównym celem inkarnacji Jezusa było poddanie się
torturze, jako kozła ofiarnego, za grzechy całej ludzkości, przeszłe, obecne i
przyszłe, poczynając od grzechu Adama, który to, (jak dobrze wie każdy
współczesny teolog) nigdy nie istniał. |
Czy migrujące motyle monarchy ewoluują większe skrzydła? - Jerry Coyne (30-01-2010) |
BBC
poinformowało o badaniu Soni Altizer i Andrew Davisa z University of
Georgia, twierdzących, że zademonstrowali, iż populacja motyli monarchów (Danaus
plexippus) wykazuje różnice rozmiaru skrzydeł, które korelują z tym, czy
populacja migruje, czy nie migruje na zimę. Zaintrygowany przeczytałem tę pracę,
już zaakceptowaną, ale jeszcze nie adjustowaną, na witrynie Evolution.
Wydaje mi się, że jest tam poważny problem z tą interpretacją, który - gdyby
reporter miał nieco głębszą wiedzę o biologii ewolucyjnej - mógł zostać
wychwycony lub przynajmniej naświetlony w tym raporcie. |
Moralne i polityczne ugruntowanie praw człowieka - Adam Gałamaga (30-01-2010) |
Gdy ktoś powołuje się dzisiaj na prawa człowieka, to z reguły ma na myśli ich konkretne kodyfikacje prawne, a w szczególności Powszechną Deklarację Praw Człowieka ogłoszoną przez ONZ 10 grudnia 1948 roku. Wielu ludzi zdecydowanie popiera postulaty w niej zawarte uznając, że są one racjonalne i warte realizacji. Prawo do życia, prawo do uczciwego procesu sądowego czy do wolnego wybrania zawodu wydają się dla wielu ludzi oczywiste, a pogwałcenie tych praw często budzi sprzeciw. Można powiedzieć, że prawa człowieka są uznawane ogólnie za "dobrą rzecz", pod którą można się bez wahania podpisać. Niektórym takie postawienie sprawy jednak nie wystarcza, chcą oni bowiem dokładnie wiedzieć, jaki ontologiczny status mają tego typu prawa, i na ile można je uznać za rzeczywiste. |
Przygotowanie ślubu humanistycznego - Mariusz Agnosiewicz (29-01-2010) |
Od organizacji pierwszego ślubu humanistycznego w grudniu 2007 r., każdego kolejnego roku otrzymujemy więcej nowych zgłoszeń na tego typu niekonwencjonalne ceremonie dla osób nieutożsamiających się z systemami religijnymi. Krok po kroku chciałbym wyjaśnić, jak konkretnie wygląda przygotowywanie ceremonii humanistycznej. |
Nowi ateiści w oczach dziennikarzy - Andrzej Koraszewski (29-01-2010) |
Kim jest ateista? Odpowiedź zależy od tego, do kogo skierujemy to pytanie.
Stereotyp ateisty nie jest na szczęście jednolity i odpowiedzi "dlaczego oni nie
wierzą" są dość zróżnicowane i zazwyczaj bardzo odległe od tych, które
prezentują sami ateiści. Zdaniem księdza Dziewieckiego (prezentującego swoje
myśli w "Opoce"), już źle o nas świadczy fakt akceptacji teorii ewolucji.
Autorzy artykułów w Rzeczpospolitej, Dzienniku, Wprost i Tygodniku
Powszechnym idą dalej. |
Parytet po arabsku - (28-01-2010) |
11 grudnia 2009 r. saudyjska dziennikarka Nadine Al-Budair, prezenterka arabskojęzycznego kanału amerykańskiej telewizji Al-Hurra, opublikowała w niezależnej gazecie egipskiej "Al-Masri Al-Yawm" artykuł satyryczny zatytułowany "Ja i moich czterech mężów". W artykule tym zastanawia się, dlaczego - skoro muzułmański mężczyzna ma prawo do czterech żon - muzułmańska kobieta nie może mieć czterech mężów. |
Religia nie jest etyką - Adam Kalbarczyk (28-01-2010) |
Uznaliśmy za truizm twierdzenie, że religijność oznacza moralność i że jest jej warunkiem koniecznym. Tymczasem poziom ludzkiej moralności zasadniczo nie zależy bowiem od religijności. Gdyby poziom moralności rósł wprost proporcjonalnie do poziomu religijności, polskie społeczeństwo powinno być najbardziej moralne w Europie. Proste obserwacje nie potwierdzają tej tezy. Polacy z punktu widzenia praktykowania wymogów katolickiej świętości są na pewno w europejskiej czołówce. Liczba udzielanych Polakom sakramentów należy z pewnością do największych w Europie. Ale czy ktokolwiek uznałby z tego powodu, że jesteśmy najbardziej moralnym narodem Europy? Religijne państwa islamskie są dziś uważane w zachodnim świecie za największe źródło światowego zagrożenia. I to, im bardziej te państwa są religijne, tym bardziej zdają się być groźne |
Apel o przywrócenie programu naukowego w telewizji publicznej - (27-01-2010) |
Jak sie wydaje, zdjęcie z anteny ostatniego programu popularnonaukowego "Laboratorium" jest widomym dowodem całkowitego niezrozumienia przez kierownictwo TVP misji telewizji publicznej. Program "Laboratorium" przez 25 lat budził zainteresowanie nauką i dla setek, jeśli nie tysięcy młodych ludzi był inspiracją decydującą o wyborze kierunku studiów. To właśnie takie programy, a nie tańce z gwiazdami, decydują o tym, że TVP realizuje swoją statutową funkcję telewizji publicznej. |
Rozpoznam cię w snach. Rozmowa z Andrzejem Nowickim - Joanna Rutkowska (27-01-2010) |
Tęsknota to więcej niż radosne uobecnianie. Niekiedy nawet idealizowanie. We wspomnieniach ludzie stają się piękniejsi, mądrzejsi, z lepszym charakterem. Spotkania z drogą osobą we wspomnieniach mogą dawać więcej radości, niż za jej życia. Takim pięknym wspomnieniem jest dla mnie Aurelia, genialna pisarka. Jako dziewczyna ponad 20-letnia została publicznie powieszona podczas okupacji w Radomiu. W pamięci pozostało, że była urocza, że to ona zachęciła mnie do czytania Stendhala i Prousta. Bez niej nie wyobrażam sobie koła poetów, które stworzyliśmy w Radomiu. A przecież małżeństwo z nią rozleciałoby się natychmiast, ponieważ nie uznawała wierności; uważała, że ma prawo do każdego, który jej się spodoba. We wspomnieniach wszystkie te jej cechy znikły. |
IV wyprawa krzyżowa - Radosław S. Czarnecki (26-01-2010) |
Dziś próbuje się przedstawiać krucjaty jako romantyczne wydarzenie,
idealistycznie stymulowaną przygodę, wzniosły epizod w dziejach chrześcijaństwa.
Udział w nich i efekty są według takich kryteriów egzemplifikacją żaru religijnego
jaki opanował ówczesnych Europejczyków. Miałyby nimi kierować wyłącznie
marzycielskie, religijne, samarytańskie uczucia. Taka wizja krzyżowego szału
jest ahistoryczna i nie uwzględnia czynnika społeczno-kulturowego immanentnego
każdemu religijnemu wyznaniu, zanurzonemu w określoną przestrzeń historyczną,
polityczną, cywilizacyjną. Widać to wyraźnie na przykładzie opisywanych tu
zdarzeń. "Jeśli na płaszczyźnie czysto politycznej czwarta krucjata
zaspokoiła pragnienia uczestniczących w niej osób, to w pozostałych kwestiach
była wielką katastrofą" |
Czy ekonomiczna niepewność sprzyja wierze? - Jerry Coyne (25-01-2010) |
Większość zamożnych krajów świata, włącznie z Japonią i państwami Europy
Zachodniej, nie jest szczególnie religijna - poniżej 25% obywateli deklaruje tam
wiarę w Boga. Stany Zjednoczone są godnym uwagi wyjątkiem. Chociaż mają wysoki
dochód na głowę, mają również wysoki poziom religijności - około 60% wierzy w
Boga. Socjolodzy stworzyli wiele teorii o tym, dlaczego Ameryka jest pod tym
względem outsiderem, ale kilka niedawnych badań daje tę samą odpowiedź:
niepewność. |
Duchowny szyicki, który jest zwolennikiem rozdziału religii i państwa - Nimrod Raphaeli (24-01-2010) |
Natychmiast po rozpoczęciu inwazji w marcu 2003 r., jeszcze przed upadkiem
reżimu, w Nassiriya w południowym Iraku odbyła się konferencja przywódców
emigracyjnych. Jamal al-Din był jednym z uczestników i niewątpliwie jedynym,
który opowiadał się za świecką konstytucją dla Iraku. Pojawiając się, chyba po
raz pierwszy, na scenie publicznej, wezwał do świeckości "w obronie religii". W
swoim pierwszym wystąpieniu powiedział uczestnikom, z których wielu
reprezentowało szyickie partie polityczne, a inni reprezentowali siły świeckie:
"Państwa islamskie porwały święty Koran, ponieważ to państwo go interpretuje i
musimy uratować religię ze szponów państwa". |
Parytet dla kobiet polskich (też) - Andrzej Koraszewski (24-01-2010) |
Zabawnie patrzy się na zmieniający się świat z małego
zacofanego miasteczka, w którym już w gimnazjum widać, że dziewczyny lepiej się
uczą, są bardziej ambitne, częściej trafiają do lepszych liceów. Więcej
dziewczyn idzie na studia, częściej są to studia bardziej wymagające. Zaledwie
kilka dni temu rozmawiałem w moim sklepie z ekspedientką o postępach jej córki,
na co właścicielka sklepu powiedziała mi z dumą, że jej córka właśnie zaczęła
studia doktoranckie w Anglii. Oczywiście bardzo wiele młodych kobiet w moim
miasteczku ma już prawo jazdy i z dużym dystansem traktuje uwagi swoich matek o
roli kobiety jako potulnej pani domu. Stary świat odchodzi na zawsze, pora
przygotować się do nowej rzeczywistości, która już tu jest. |
Kara miesiączki - Agnieszka Zakrzewicz (23-01-2010) |
"Kobietom nie wolno odwiedzać kościoła w czasie menstruacji lub po porodzie, gdyż kobieta jest krwawiącym zwierzęciem. Dotyk jej krwi sprawia, że owoce nie dojrzewają, musztarda traci smak, trawa usycha a drzewa tracą przedwcześnie owoce, żelazo rdzewieje, a powietrze staje się ciemne. Psy, gdy ją jedzą, dostają wścieklizny" - pisał średniowieczny prawnik papieski, Paucapalea. Uważano również, że stosunek z kobietą podczas menstruacji jest bardzo niebezpieczny dla mężczyzny i jest przyczyną tego, że rodzą się kalekie dzieci. Kobiety uznano definitywnie za rytualnie nieczyste przez 40 dni po porodzie syna i 80 dni po porodzie córki, gdyż potomstwo przychodziło na świat we krwi. Podwójny okres nieczystości po porodzie dziewczynek był spowodowany tym, że dziedziczyły one miesiączkę. |
Teoria estetyczna Romana Ingardena - Daniel Krzewiński (23-01-2010) |
Estetyka Ingardena to czysto opisowa teoria dzieła sztuki, a także teoria
wartości estetycznych. Opis fenomenologiczny nie jest opisem rzeczywistych dzieł
sztuki, ale jedynie czystych możliwości teoretycznych. Jest to ,,ontologia opisowa". Człowiek na gruncie fenomenologii,
jest człowiekiem abstrakcyjnym, ponieważ fenomenologia traktuje go przede
wszystkim jako podmiot myślenia teoretycznego. Ważne i godne uwagi jest na pewno
precyzyjne odróżnienie przez Ingardena dzieła sztuki od jego konkretyzacji
estetycznej, czy też wyjaśnienie, że sądy wartościujące nie odnoszą się do
samego dzieła sztuki, lecz właśnie do owej konkretyzacji. |
Uwagi o kantowskiej koncepcji zła radykalnego - Ewelina Grambor (23-01-2010) |
Niezaprzeczalna realność zła stanowi
zagadkę od wielu tysięcy lat. Zło wymusza na ludziach odpowiedź, na co najmniej
dwa pytania: egzystencjalne - Skąd pochodzi zło? Oraz drugie etyczne - Jak
wygrać ze złem? Interesuje to zarówno każdego pospolitego człowieka jak i, a
właściwie w szczególności, filozofów, którzy dążyli i wciąż dążą do zgłębienia
natury ludzkiej. Jest to istotne z uwagi na fakt, że zło moralne
pochodzi tylko i wyłącznie od człowieka, nie ma zła moralnego poza nim - zarówno
je czyni, jak i go doświadcza ze strony innych. |
Wzmacnianie cherlaka – ekstremalna ewolucja chromosomu Y - Ed Yong (23-01-2010) |
Mężczyźni, którzy uważają, że rozmiar ma znaczenie, zapewne nie powinni myśleć zbyt intensywnie o chromosomie Y. Ta garstka genów jest najwyższym determinantem męskości i przypadkiem jest również zdegenerowanym cherlakiem. Przez kilkaset milionów lat skurczył się znacząco, pozbywając się około 97% pierwotnych genów. Wcześniej był on biblioteką genów, a teraz jest małą księgarnią na granicy bankructwa. Ta utrata informacji była charakterystyczna dla młodości chromosomu Y, ale teraz rzeczy się zmieniły. Na porządku dnia jest odnowa. |
Wywiad z Ophelią Benson - Maia Caron (22-01-2010) |
Nie jest tak, jakby
kobiety w tekstach religijnych były tylko irytującymi istotami, które chcą konfliktu - jest tak, jakby
były potworami, demonami, diabłami z piekła. Jak inaczej można zrozumieć
mężczyzn, którzy zabijają własne córki i są potem z siebie dumni? Lub spójrzmy
na zdumiewającą bibliotekę literatury mizoginistycznej, która rozciąga się od
obrazu Ewy do "Fatalnego zauroczenia"? A więc krótką odpowiedzią będzie: nie
wiem. Długa odpowiedź zawiera coś o Urazie do Matki, coś o lęku przed rebelią i
zdradą, coś o strachu przed krwią i porodem, dużo o podejrzliwości seksualnej i
obawie, dużo o konieczności bycia odważnym, silnym i twardym i niechęci do
ludzi, którzy tego nie muszą - i tak dalej. Mogę pomyśleć o wielu rozmaitych
rzeczach, które mogą być częścią obrazu, ale zasadniczo mnie to zadziwia. |
Francesca. - Jacek Tabisz (22-01-2010) |
Do tej ballady zachęciła mnie refleksja o ludziach zamkniętych w swoim czasie, kiedy prawie nie można było być ateistą, z uwagi na inkwizycję i nieistnienie nauki. Możemy tylko się cieszyć, że żyjemy w XXI wieku, a nie XIII. Ciekaw jestem czy ludzie za 500 lat też będą nam współczuli, czy też zapanuje nowe średniowiecze, co z uwagi na fundametalizmy religijne i powszechną nieznajomość nauki jest do pewnego stopnia możliwe. |
Książę i daktyle. Opowiadanie ateistyczne. - Jacek Tabisz (22-01-2010) |
Krótkie opowiadanie humorystyczno - filozoficzne z nieco bezczelnym bohaterem w roli głównej. |
Raport o stanie wiedzy w krajach arabskich - Nimrod Raphaeli (21-01-2010) |
Regionalne Biuro Państw Arabskich Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) we współpracy z fundacją Mohammed bin Rashid Al-Maktoum w Abu-Dhabi, opublikowało niedawno "Arab Knowledge Report". Raport napisany przez "wybraną grupę myślicieli i uczonych ze wszystkich części regionu arabskiego..." jest wyczerpującym przeglądem stanu wiedzy w świecie arabskim jako podstawy umożliwiającej stworzenie "społeczeństwa opartego na wiedzy" w tym ważnym regionie, którego większość "nadal cierpi na analfabetyzm wiedzy i analfabetyzm cyfrowy". |
Haiti, smutek Karaibów - Elżbieta Binswanger-Stefańska (19-01-2010) |
Od momentu
uzyskania niepodległości do czasów nam współczesnych Karty Historii obróciły się
wielokrotnie. Świadomość świata dokonała znacznego postępu, dziś już nie mówimy,
to niezaradni Murzyni, dziś analizujemy ich sytuację i widzimy, że sami
bylibyśmy na ich miejscu równie bezradni. Oni nie wyemigrowali do Ameryki
dobrowolnie, nie zabierali ze sobą swoich rodzin i nie przenosili na nowe życie
swoich ugruntowanych kultur. Byli zwierzyną łowną, handlowano nimi na targach
niewolników, rozłączano ich od rodzin, w trudnych do wyobrażenia warunkach
przerzucano przez Atlantyk by po drugiej stronie zaprząc do robót na plantacjach dopóki nie padli z wycieńczenia. |
Preambułka - Andrzej Koraszewski (19-01-2010) |
Jezus
Maria na pomoc, czyli my narodzik polski w biedzie naszej i utrapieniu
zawierzamy nasze troski Jezuskowi i Marychnie, żeby nas prowadzili i w ogóle, bo
sami dogadać się nie dogadamy. Dziękujemy za dotychczasową światłą opiekę, dzięki której mogliśmy trwać przez wieki w naszej anarchii i ściągnąć na siebie obce jarzmo, które z pomocą świętych rozpadło się ze starości. Wyrażamy
na tych kartach zapewnienie, że żadnych reguł szanować nie będziemy, bo taką
mamy tradycję i tak nam dopomóż Bóg. |
Wybory 1989 roku – przełom na drodze ku demokracji - Krystian Daniel (19-01-2010) |
W 1989 roku wybory parlamentarne odkryły
w całej okazałości nikłość poparcia dla ówczesnej strony koalicyjno-rządowej i
reprezentujących przez nią wartości "komunistycznych". Przegrana koalicji w
czerwcowych wyborach stała się rzeczywistym początkiem upadku reżimu
komunistycznego w Polsce. Niemoc utworzenia rządu przez generała Kiszczaka i
problemy z wyborem na prezydenta Jaruzelskiego, same za siebie wiele mówiły o
wyczerpaniu idei komunistycznych władz. Wraz z wyborami nie skończył się
komunizm w Polsce, ale dzięki nim został poczyniony duży krok naprzód w drodze
do demokracji. |
Dzięki Ci, Panie Boże - R. Joseph Hoffmann (18-01-2010) |
Drogi
Panie Boże, muszę Ci
to przyznać: ostatni przypadek twojego niekontrolowanego gniewu był przebojem,
jeśli wybaczysz taki zwrot. I twój wybór miejsca - pół wyspy walczących o
przetrwanie byłych niewolników z PNB 120 dolarów. Znakomite. Właściwie,
po potopie, to jest chyba twój najlepszy występ do tej pory. Być może lepszy, bo
na Haiti, jak ostatnio słyszałem wykończyłeś w kilka dni 120 tysięcy ludzi,
podczas gdy całkowita populacja świata w roku 4000 p.n.e. wynosiła tylko około
pięć milionów, a obaj wiemy, że starożytny Babilon nie mógł mieć więcej niż
powiedzmy 10% z tego. I zabrało to czterdzieści dni - dłużej niż zabrało ci
stworzenie całego tego całego kramu. W każdym razie nie kłóćmy się o liczby.
Dobra robota. |
Wywiad z Christopherem Hitchensem, Część II - Michael J. Totten (18-01-2010) |
Dziennikarz i pisarz Christopher Hitchens odwiedził moje miasto rodzinne
Portland w Oregonie i przeprowadziłem z nim wywiad w Jake's Grill nad
szklaneczkami Johnny Walker Black Label. Przyłączył się do nas mój stary
przyjaciel i czasami towarzysz podróży, Sean LaFreniere i też zadał kilka pytań.
rozmawialiśmy o Iranie, w pewnej chwili Hitchens powiedział:
Siedziałem
z kilkoma Irańczykami w Isfahanie, z rodziną, u której się zatrzymałem. Byli
świeccy i poczęstowali mnie alkoholem była przy tym jedna z odwiedzających ich
kuzynek. Nie nosiła pełnej burki, ale nosiła zasłonę. Podczas dyskusji mówiła
najmniej, ale w końcu powiedziała najbardziej wymowną rzecz i w sposób oczywisty
bardzo ją to dręczyło: "Czy myślisz, że Amerykanie mogliby przyjść tylko na parę
tygodni, usunąć reżim i potem pójść sobie?" |
/^~- Baza intelektualna polskich racjonalistów -~^\ {- www.racjonalista.pl * www.therationalist.eu.org -} [ info@racjonalista.pl webmaster@racjonalista.pl ] \_.= European forum for reason and rationality =._/ |