Racjonalista Roku 2008 - (12-12-2008)

Polskie Stowarzyszenie Racjonalistów przyznaje Etycznej Klasie I 'd' IX LO w Łodzi Tytuł RACJONALISTY ROKU 2008 w uznaniu za bezprecedensowy, grupowy i jednogłośny wybór racjonalnej refleksji o etyce i moralności człowieka, za wybranie przedmiotu trudniejszego - wymagającego bowiem trudu samodzielnego myślenia, i wreszcie za pozytywny przykład samodzielnie i krytycznie myślącej młodzieży polskiej.
Czytaj...

Sprawozdanie z działalności PSR w 2008 - Mariusz Agnosiewicz (09-12-2008)

Grupa aktywistów PSR to nie jest już parę czy w porywach paręnaście osób, lecz kilkadziesiąt ludzi z których każdy wykonał konkretną pracę i wniósł część siebie do odbudowującego się w Polsce ruchu laickiego i wolnomyślicielskiego. Jesteśmy jedną z nielicznych organizacji pozarządowych w Polsce, której zarząd regularnie zbierał się co dwa tygodnie a w jego pracach na bieżąco i stale uczestniczyli członkowie wszystkich organów działających w Stowarzyszeniu. O tym, co udało nam się w tym roku zrobić, a co się nie udało.
Czytaj...

Co się kryje pod kołderką - Mariusz Agnosiewicz (08-12-2008)

W ubiegłym roku organizowaliśmy festiwal racjonalistyczny, który w swej części konferencyjnej podejmował przede wszystkim temat Nowego Oświecenia, czyli idei powszechnego powrotu do rozumu po doświadczeniach romantyzmu, pozytywizmu, scjentyzmu, modernizmu i postmodernizmu, Holocaustu i wojen światowych. Idei powrotu do rozumu dzięki potężniejącej nauce i ludziom renesansu. Z ideą tą wiąże się równie ważna idea Nowego Renesansu, czyli coraz śmielszych prób syntezy naszej wiedzy, interdyscyplinarnych poszukiwań i spotkań, aby zasypać przepaść między "dwiema kulturami"
Czytaj...

Kryminał duszy. Rozmowa z Marco Belocchio - Agnieszka Zakrzewicz (04-12-2008)

"Kryminał duszy" - tak krytycy określili ostatnie dzieło Marco Bellocchia - najbardziej antykonformistycznego spośród reżyserów włoskich. Do zwykłego człowieka, artysty i ateisty przychodzi ksiądz z wezwaniem na proces kanoniczny, beatyfikujący jego matkę... - od projekcji i dyskusji wokół filmu Marco Belocchio rozpoczyna się jutro III Festiwal Racjonalistyczny...
Czytaj...

Wierzący i niewierzący: konfrontacja czy kohabitacja - (17-11-2008)

PSR oraz Katedra Prawa Wyznaniowego Wydziału Prawa i Administracji UW serdecznie zapraszają na Debatę "Wierzący i niewierzący: konfrontacja czy kohabitacja", która odbędzie się w czwartek 20 listopada br. w budynku Wydziału Prawa i Administracji UW
Czytaj...

Nauka religii w szkole – podstawy prawne - (16-11-2008)

KTO NIE JEST ZAINTERESOWANY KATECHEZĄ - NIE MUSI PISAĆ ŻADNYCH OŚWIADCZEŃ. Domaganie się tego ze strony szkoły jest bezprawne. Zostawcie w tej sprawie decyzję dziecku. Warto traktować dziecko z szacunkiem.
Czytaj...

Urządźmy Dzień Darwina - Andrzej Koraszewski (10-11-2008)

Za trzy miesiące (12 lutego) dwusetne urodziny Charlesa Darwina, który w wieku 50 lat wydał swoją najważniejszą książkę "O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego". Tak więc zbliża się podwójna okrągła rocznica, którą z wielu powodów warto zauważyć. Nie tylko zauważyć - wykorzystać, żeby zwrócić uwagę na to, w jak nieprawdopodobny sposób Darwin zmienił nasz świat.
Czytaj...

Pismo do RPO w sprawie apostazji - Polskie Stowarzyszenie Racjonalistów (06-11-2008)

Angażowanie w sprawy światopoglądowe osób trzecich, czy uzasadnianie innej osobie swoich przekonań religijnych, jest w naszym mniemaniu niedopuszczalne w państwie prawa. Jest również nie wymagane w innych krajach. Dodatkowo nowe przepisy kościelne stwarzają możliwość do odkładania w czasie sformalizowania aktu apostazji. Docierają do nas pierwsze sygnały o poważnych nadużyciach w tej kwestii. Znany jest nam przypadek kobiety, której ksiądz kazał czekać dwa lata. Naszym zdaniem jest to zatrzymywanie członków we wspólnocie religijnej wbrew woli zainteresowanych.
Czytaj...

Apel przeciwko gnębieniu kobiet w imię religii, honoru i tradycji - (01-11-2008)

Aisha Ibrahim Dhuhulow, Somalijka uznana za winną cudzołóstwa, została żywcem pogrzebana w ziemi po szyję, a następnie uśmiercona przez ukamienowanie, którego dokonało 50 mężczyzn w poniedziałek 27 października b.r. na placu w portowym mieście Kismayo (na południu Somalii).
Czytaj...

Dokąd zmierza Opus Dei? - Bruno Devos (13-12-2008)

W jakim celu Opus Dei rozwija żłobek, przedszkola i szkoły podstawowe w podwarszawskim Józefowie? Czy Opus Dei postanowiło walczyć z analfabetyzmem? Nie. Te inicjatywy istnieją tylko i wyłącznie po to, by werbować dzieci do własnych szeregów. Mogę jednak uspokoić czytelnika: skuteczność tego werbowania jest zaskakująco niska. W chwili obecnej, w zasadzie jedynymi osobami przystępującymi do organizacji są dzieci członków Dzieła.
Czytaj...

Nietzscheańska idea Kreislaufu – próba interpretacji - Radosław Paweł Wiśniewski (12-12-2008)

Nowa wizja, którą uświadamia sobie filozof, to myśl o konieczności nieskończonego powracania wszelkiego bytu. Świat, który narodził się, ukształtował i w końcu zginie, ma się powtórzyć raz jeszcze i niezliczone ilości razy, dokładnie w takiej samej istocie, w identycznym przejawie. A wraz z nim powracać ma człowiek, nieustannie ten sam, dokonujący tych samych wyborów, przeżywający swe życie ciągle tak samo, w najmniejszym nawet szczególe. I wszystko to w nieskończoność.
Czytaj...

Medialna twarz władzy - Maciej Twardowski (12-12-2008)

Siła mediów tkwi w możliwości prezentowania poglądów. Telewizja jest w stanie zamienić mało istotną informację w coś sprawiającego wrażenie posiadania szalonej wagi. Podobnie w drugą stronę - ważne oraz mające realny wpływ na kształt świata wydarzenia, zostają pominięte i umieszczone jako krótkie notki gdzieś przy ogłoszeniach matrymonialnych. Odpowiednia manipulacja potrafi nadać zwykłemu wydarzeniu drugi głęboki sens. Dobrym przykładem są nastawione na kreowanie sensacji tytuły artykułów, które wprawdzie nijak mają się do treści, ale przesyłają komunikat działający niezależnie od właściwej informacji zawartej w artykule.
Czytaj...

Apoptoza całego ciała - Daniel C. Dennett (11-12-2008)

Każdy kto przeszedł mękę patrzenia na powolne umieranie starego rodzica wie, że to nie jest żaden sposób na zakończenie życia. Biorąc pod uwagę, że śmierć jest (nadal) nieunikniona, co wolałbyś w ostatnich miesiącach swojego życia: zostać trafionym przez piorun zanim zaczynasz tracić władze umysłowe, czy też nieskończenie długi okres schyłku, podczas którego stopniowo staniesz się niezdolny do wykonywania prostych czynności, do uczestniczenia w rozmowach lub podejmowania decyzji?
Czytaj...

Barbaryzm islamu - Tauriq Moosa (09-12-2008)

Pod arogancką koncepcją, że Bóg cię kocha, dba o ciebie i odpowiada na twoje modły, kryje się idea odwzajemnienia. Potęga odczuwanej pasji i pragnienie, by nareszcie nadeszła godzina ukochanego boga, stanowią podstawę wszystkich potworności uczynionych w jego imieniu. Może to być powiązane z "pragnieniem śmierci", "instynktem śmierci" czy thanatos zidentyfikowanym przez Freuda - wraz z eros.
Czytaj...

Onanizm odwzajemniony - Andrzej Koraszewski (09-12-2008)

- Masz na myśli onanizm wyobraźni - zapytał z uśmiechem, zdradzającym powód, dla którego rozstał się z kapłaństwem. Skinąłem głową i przez chwilę zastanawiałem się, czy przedstawić mu swoją wizję zdrowasiek na przyspieszonym oddechu. Mój cynizm mógł go jednak urazić. Nie mogłem również wykluczyć, że moje rozumienie religii było spaczone tym cynizmem, kto wie, może modlitwa rozwija umysł. Najlepszym rozwiązaniem byłyby porządne badania, trzeba sprawdzić na ile kółka różańcowe wpływają na wzrost innowacji technicznych, nie można wykluczyć, że są ukrytą formą ciągłego dokształcania politechnicznego.
Czytaj...

Ewolucjonizm w filozofii - Zuzanna Niemier (08-12-2008)

Zeus nie zsyła deszczu w tym celu, by umożliwić wzrastanie zboża, lecz z konieczności - pisali starożytni ewolucjoniści. Perspektywa ewolucyjna, zwłaszcza psychologia ewolucyjna, sprowadziła rozważania etyczne - o źródłach i naturze ludzkich wyborów etycznych - z nieba i obłoków transcendencji na ziemię. Ewolucjoniści nie tylko rozwiali obawy tych, którzy się obawiali, że jeśli Boga nie ma to wszystko wolno, ale i wskazali na biologiczne ograniczenia i uwarunkowania naszych systemów etycznych.
Czytaj...

Zbrodnie bez niczyjej szkody - Jerzy Drewnowski (08-12-2008)

Prace nad rozciągnięciem pojęcia dziecka na wiek młodzieńczy po osiemnasty rok życia należą do tych, które wśród owych polityczno-prawnych przedsięwzięć budzą największy niepokój. W tajemnicy przed publicznymi mediami, a nawet przed znaczną częścią posłów, zajął się tym problemem między innymi parlament niemiecki, a ściślej jego posłowie "chrześcijańscy". Jak łatwo zgadnąć, chodzi o zaostrzenie sankcji prawa karnego regulujących życie seksualne obywateli.
Czytaj...

Spór o tożsamość europejską - Marcin Punpur (08-12-2008)

Nie uważam, żeby tworzenie europejskiej tożsamości było jeszcze możliwe w oparciu o religię chrześcijańską, bo choć faktem jest, że Europa ma chrześcijańskie korzenie (zresztą pogańskie także), to religia jako taka, dawno temu przestała odgrywać rolę arbitra w sprawach publicznych. Zdaje się, że świecka tradycja ostatecznie zwyciężyła na Starym Kontynencie. Chrześcijaństwo nie jest dobrym budulcem do tworzenia europejskiej tożsamości. Zresztą, zważywszy na wciąż żywą w pamięci Europejczyków historię wojen religijnych, trudno sobie wyobrazić, by w przyszłości miało się coś tu zmienić.
Czytaj...

Efekt Quantum Leap – tworzenie iluzji zamiany ciał - Ed Yong (07-12-2008)

Idea, że nasze ciała są częścią nas samych, jest tak oczywista i trwała, że wydaje się absurdalne rozważanie jakiejkolwiek alternatywy. Niektórzy ludzie jednak doznają uszkodzenia mózgu, które nie pozwala im na precyzyjne rozpoznawanie własnych kończyn lub powoduje "pozacielesne" przeżycia. Odczucie posiadania własnego ciała można zakłócić u normalnych, zdrowych ludzi przy pomocy iluzji. Petkova i Ehrsson doprowadzili teraz te iluzje do nowego poziomu, powodując, że ludzie myśleli, iż całe inne ciało, a nie tylko ręka, jest ich własne. Złudzenie jest tak silne, że poddana eksperymentowi osoba może podać rękę własnemu ciału bez złamania tego urojenia.
Czytaj...

Dzieci Boga? - Anthony C. Grayling (07-12-2008)

Niedawno brałem udział w debacie radiowej - jeśli kultura pociętych wypowiedzi pozwala na takie określenie - z członkiem Centrum Antropologii i Umysłu uniwersytetu w Oxfordzie o "odkryciach" badań o poznaniu, religii i teologii, zgodnie z którymi dzieci są zaprogramowane do wiary w "istotę Najwyższą". Badania te finansuje Templeton Foundation, organizacja pragnąca znaleźć, lub wepchnąć, religię do nauki oraz propagować przekonanie o ich zgodności - należy zauważyć, że sprowadza się to do "pokazywania", iż wiara starożytnych pasterzy kóz jest równie dobra jak współczesna fizyka.
Czytaj...

Myśl filozoficzna Ernesta Renana - Daniel Krzewiński (06-12-2008)

Ernest Renan urodził się 28 lutego 1823 roku w Treguier w Bretanii. Od najmłodszych lat marzył, by zostać księdzem, gdy więc jego siostra Henrietta wystarała się u księdza Dupanloupa o stypendium umożliwiające rozpoczęcie nauki w seminarium św. Mikołaja w Paryżu, radość jego nie miała granic. Przez pięć lat, od 1838 roku studiował pilnie teologię, obok filozofii i języków. Już w tym czasie jednak nauki które pobierał zaczęły w nim budzić pewne wątpliwości.
Czytaj...

Najlepsza religia na świecie - Lucjan Ferus (06-12-2008)

Od czasu do czasu któryś z hierarchów powie nieopatrznie coś takiego, co zdradza ich prawdziwy stosunek do tych "nieoświeconych dołów", jak chociażby konstatacja papieża Aleksandra VI, że" "Każda religia jest dobra, ale najgłupsza jest najlepsza", czy o parę wieków późniejsza wypowiedź papieża Piusa X: "Co do tłumu, nie ma on innych obowiązków jak dać się prowadzić i jak trzoda posłuszna, iść za swymi pasterzami". Pocieszające w tym wszystkim jest to, że to sami pasterze mają taką opinię o swej pracy i o swoich owieczkach, a nie jacyś wstrętni wrogowie Kościoła, religii i samego Pana Boga. Może ze świadomości tego faktu, wyniknie kiedyś jakieś wyższe dobro.
Czytaj...

Zmierzch determinizmu albo wyzwolenie z tyranii Platona - (05-12-2008)

Niniejszy szkic jest próbą określenia czy Europa spełnia kryteria popperowskiego "społeczeństwa otwartego", czy też pozostaje obszarem mitycznym, mimo pooświeceniowej ufności w potęgę nauk pozytywnych? Albo, czy europejska społeczność rzeczywiście godzi się na pozbawioną kosmicznych gwarancji legitymizację rzeczywistości etosem nauki zorientowanym na nowość, postęp i wspólne praktyczne cele, czy raczej wolałaby zachować owe gwarancje nawet za cenę wynikających z różnicy zdań co do ich wagi podziałów w przekonaniu, że ranga doraźnych, praktycznych wysiłków nauki nie może pretendować do roli uniwersalnego światopoglądu?
Czytaj...

Nauka o zmartwychwstaniu - Andrzej Koraszewski (03-12-2008)

Często słyszymy zarzuty, że współczesna nauka "bawi się w Pana Boga". Zarzut jest ze wszech miar prawdziwy. Jeśli ów "Pan Bóg" zarządza sekretami życia, to Crick i Watson podnieśli grzech pierworodny do dziesiątej potęgi. Jest gorzej, ich odkrycie pociągnęło za sobą lawinę zastosowań praktycznych. Ostatnio strażnicy ignorancji gniewnie reagują na zapłodnienie in vitro, które (nie bez powodu) kojarzy im się z wchodzeniem w kompetencje boga czy bogów nomadów. Zabawa w Pana Boga idzie coraz dalej - nie można wykluczyć, że w ciągu najbliższych dziesięciu, dwudziestu lat będziemy wskrzeszać gatunki zwierząt, które wyginęły. Pierwszą poważną próbą może być przywołanie do życia mamuta.
Czytaj...

Inne uprawianie ekonomii - Dan Gardner (03-12-2008)

Ludzie nie są racjonalnymi aktorami konwencjonalnej teorii ekonomii, twierdzą behawioraliści. Jesteśmy tylko "ograniczenie racjonalni" - racjonalni do pewnych granic. Fakt, że często jesteśmy racjonalni, jest przyczyną, dla której konwencjonalna ekonomia często działa; fakt, że istnieją granice naszej racjonalności, jest przyczyną, dla której konwencjonalna ekonomia czasami wywraca się na twarz. Badania psychologiczne oferują wiele trafnych spostrzeżeń w sprawie różnych zachowań, ale krytycznym elementem, wspólnym dla nich wszystkich, jest podstawowy fakt, dobrze znany psychologom społecznym: zwracamy baczną uwagę na to, co myślą inni ludzie.
Czytaj...

Slashery albo psychopata ukryty w łazience - Marcin Łętowski (03-12-2008)

Horror to jeden z najczęściej analizowanych gatunków literackich i filmowych. Teoretyków filmu zawsze zastanawiało to, dlaczego widzowie w ogóle odczuwają przerażenie podczas oglądania tego rodzaju dzieł. W końcu to tylko fikcyjna produkcja z ucharakteryzowanymi, wygłupiającymi się przed kamerą, w większości przypadków przeciętnymi aktorami polanymi keczupem. Musi istnieć jakiś czynnik, który na czas trwania seansu zawiesza nasze codzienne zdroworozsądkowe myślenie o rzeczywistości i powoduje, że bez reszty zostajemy pochłonięci przez obserwowaną na ekranie fikcję.
Czytaj...

Neuronauka, neurobiznes czy neurobzdury? - Tomasz Witkowski (02-12-2008)

Dlaczego neurobiznes rozwija się w tak niepohamowany sposób? Jedna z przyczyn to głód cudów, który był jest i będzie siłą napędową wszelkiej szarlatanerii, często wspierany przez media goniące za nowościami i sensacją w każdej dziedzinie. W Polsce nie istnieją żadne akty prawne regulujące uprawianie psychoterapii. Wystarczy zarejestrowanie działalności gospodarczej, aby szerzyć kolejne neuroszaleństwo. Jakiekolwiek próby usankcjonowania tego zawodu wywołują gwałtowne protesty głównie ze strony terapeutów nie posiadających wykształcenia psychologicznego lub medycznego. Protesty te wystarczają do zatrzymania prac nad ustawą o zawodzie psychologa i psychoterapeuty
Czytaj...

Programowanie neurolingwistyczne - Derren Brown (30-11-2008)

Na koniec kursu, który trwał jedynie cztery dni, otrzymałem certyfikat terapeuty. Nie musiałem zdawać żadnych egzaminów ani w jakikolwiek inny sposób "zapracować" na swoje uprawnienia. Takim oto sposobem około czterystu uczestników, z których niektórzy byli wyraźnie niezrównoważeni bądź zagubieni, otrzymało wolną rękę, aby po czterech dniach pretensjonalnego spędu okrzyknąć się terapeutami i leczyć załamanych ludzi pod szyldem NLP, które jest obecnie przysłonięte ogromnym kombinatem głupawych teorii, przesadnego stylu, ewangelicznych skłonności i trwających w nieskończoność samonapędzających się kursów, co w sumie przypomina coś na kształt piramidy, na której szczycie radośnie zasiada Bandler.
Czytaj...

Występki chodzą z bezwstydnym czołem - Krzysztof Tracki (29-11-2008)

Dniem przełomu, który miał zdecydować o końcu fenomenu "odrodzenia w upadku", przyspieszyć drogę do drugiego rozbioru i ostatecznego rozkładu Rzeczypospolitej, był 23 lipca 1792 r., gdy król Stanisław August zwołał na Zamku w Warszawie nadzwyczajne posiedzenie konstytucyjnej Straży Praw. Noc poprzedzającą podjęcie decyzji o przystąpieniu króla do targowicy poprzedziła z jego strony intensywna lektura "Żywotów sławnych mężów" Plutarcha.
Czytaj...

Diane Pretty – jej prawo wyboru - Anthony C. Grayling (29-11-2008)

W 2002 roku Diane Pretty zmarła na schorzenie neuronów ruchowych [MND], nieuleczalną, postępującą i coraz trudniejszą do zniesienia chorobę, która ją sparaliżowała, pozostawiając nietknięty umysł. Diane Pretty starała się o zezwolenie sądowe dla swojego męża, by pomógł jej umrzeć. Wszystkie brytyjskie instancje sądowe odrzuciły jej prośbę. Profesor A. C. Grayling pomagał prawnikom pani Pretty w wyjaśnianiu pewnych aspektów etycznych i dotyczących praw człowieka w jej przypadku. W tym artykule, napisanym jeszcze przed śmiercią Diane Pretty, Anthony C. Grayling wyjaśnia, dlaczego Sąd Najwyższy nie miał racji nie pozwalając jej wybrać kiedy i jak ma umrzeć.
Czytaj...

Bóg cię kocha, pedale - Mariusz Agnosiewicz (28-11-2008)

Jeśli twoje dziecko nie lubi sportów zespołowych, okazuje niechęć do bijatyk i jest bardzo nieśmiałe, powinieneś niezwłocznie szukać pomocy u katolickich terapeutów. W twoim synu może właśnie rozwijać się choroba homoseksualna. O ile katolicy na ogół krytykują psychoanalityczne podejście do człowieka, o tyle tutaj chętnie chwycili się tych koncepcji, kiedy upatrzyli w nich szansę na ostateczne rozwiązanie gejowskiego problemu. Oczywiście maltretują i zaklinają dzieciństwo swoich "pacjentów" bez głośnego przyznawania się do praktykowania psychoanalizy pod szyldem Kościoła.
Czytaj...

Duński model państwa dobrobytu - Przemysław Piela (28-11-2008)

Ogromny wpływ na duńską mentalność miały dwie wojny o Szlezwik i Holsztyn, zakończone ostatecznie w 1864 klęską Danii i utratą tych rdzennie duńskich terenów. Na pierwszy plan wysunęły się idee pozytywistycznej pracy u podstaw i nieangażowania militarnego. Dania ostatecznie żegna się z aspiracjami wielkomocarstwowymi, zaś sami Duńczycy widzą nadzieję na obronę przed odwiecznym wrogiem z południa jedynie w silnej pozycji ekonomicznej. W lipcu 2008 roku naukowcy z Uniwersytetu Michigan opublikowali raport, w którym Duńczycy znaleźli się na pierwszym miejscu najszczęśliwszych narodów świata.
Czytaj...

Poezja Wielkich Mogołów - Daniel Zbytek (28-11-2008)

W Pakistanie podejmowane są wysiłki, aby wprowadzać do języka urdu jak najwięcej nowych słów pochodzenia arabskiego i zachowywać perskie, kosztem słów w oryginalnym hindi, natomiast w Indiach, językowi nacjonaliści dążą do sanskrytyzacji mówionego języka - trzeba przyznać, że po obu stronach granicy takie sztuczne działania przynoszą dość marne skutki. Efekt jest taki, że 60 lat po powstaniu dwóch odrębnych państw: Indii i Pakistanu, ich przywódcy mogą dziś ze sobą swobodnie rozmawiać bez potrzeby korzystania z usług tłumaczy, a w Pakistanie oryginalne wersje filmów z Bombajskiego Bolywoodu cieszą się równie dużą popularnością, jak wśród mieszkańców równin nad Gangesem.
Czytaj...

List otwarty do Pani Ewy Kowalewskiej - Maciej Psyk (28-11-2008)

Kościół rzymskokatolicki wszędzie na świecie gdzie tylko może popiera najbardziej skrajne wersje ustaw antyaborcyjnych, prowadzące do śmierci lub kalectwa matki, martwych porodów, śmierci głodowej lub życia w skrajnej nędzy, porodów dzieci zdeformowanych bez szans na przeżycie, z wadami wrodzonymi lub genetycznymi - List jest odpowiedzią na Międzynarodowy Apel na rzecz Praw i Godności Osoby Ludzkiej i Rodziny, czyli apel środowisk katolickich o antyaborcyjną reinterpretację Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, w jej sześćdziesiątą rocznicę.
Czytaj...

Drenaż mózgów - Andrzej Koraszewski (27-11-2008)

W Stanach Zjednoczonych ponad 60 procent osób będących na studiach podoktoranckich to cudzoziemcy. Dominują tu młodzi badacze z Chin i Indii, a najzdolniejsi z nich najprawdopodobniej zostaną na stałe w USA. Czy mamy tu do czynienie z drenażem mózgów, czy z krążeniem talentów (brain circulation - termin coraz częściej używany w poważnej dyskusji na temat przyszłości światowej nauki)? Chińscy naukowcy częściej niż inni wracają do swojego kraju, gdzie czasem tworzy się stanowiska pracy dostosowane do ich nowych umiejętności, gdzie nierzadko łatwiej mogą zdobyć fundusze na badania niż w Stanach Zjednoczonych i gdzie mają szanse na kierowanie zespołami badawczymi.
Czytaj...

Do kogo należy argument o nieprawdopodobieństwie? - Richard Dawkins (26-11-2008)

"Teoria" Inteligentnego Projektu (ID) nie ma niewinnego uroku jego staroświeckiego rodzica - kościołów ewangelickich. Sofistyka ubrała czcigodnego zegarmistrza w dwa płaszcze sztucznej nowości: "nieredukowalna złożoność" i "z góry określona złożoność", oba niesłusznie przypisywane niedawnym autorom ID i oba znacznie starsze. "Nieredukowalna złożoność", którą kreacjoniści przypisują Michaelowi Behe, jest po prostu znanym argumentem "Jaki jest pożytek z połowy oka?", choć teraz stosuje się go na poziomie biochemicznym i komórkowym. Darwin przewidział i rozgromił ogólną postać tego argumentu w książce O powstawaniu gatunków.
Czytaj...

Młodzież kontra patriotyzm - Marcin Punpur (26-11-2008)

Patriotyzm, jeśli ma zachować jeszcze jakikolwiek sens, należy zaktualizować i dopasować do realiów współczesnego świata, gdzie przetrwanie zależy od współpracy między narodami i racjonalnego poszukiwania konsensusu. W warunkach polskich natomiast trzeba w końcu zerwać z natarczywą skłonnością do jego monopolizacji w duchu narodowo-katolickim i przetłumaczyć na bardziej uniwersalny język. Bogoojczyźniany patriotyzm należy zastąpić pozytywistyczną pracą u podstaw na rzecz budowy nowoczesnego społeczeństwa obywatelskiego.
Czytaj...

Sztuka w królestwie wolności, czyli mit zwany realizmem - Rafał Imos (26-11-2008)

Pośród licznych grzechów, których dopuścił się socrealizm wobec sztuki wymienia się między innymi: pełną dyspozycyjność względem instytucji, posunięty do granic możliwości schematyzm, rażąco naiwną dwuwartościowość ignorującą z jednej strony wszelkie dylematy moralne i fundamentalne ogólnoludzkie normy- z drugiej, wyeliminowanie indywidualnego pierwiastka twórczego, warsztatową bezpłodność i kompletny brak smaku. Zachodnia sztuka, przy całej mnogości rewolucyjnych koncepcji, zachowała swą autonomię. W Rosji, mimo, że wszystkie radykalne idee pochodziły z importu, popadła w beznadziejną zależność od instytucji.
Czytaj...

Atomistyczna teoria świata Demokryta z Abdery - Daniel Krzewiński (24-11-2008)

Wedle nauki Demokryta, wszechświat jest nieskończony, jak i nieskończona jest liczba światów we wszechświecie. Światy powstają, wedle Demokryta, wskutek "wielkiego wichru", który zespala razem atomy. Wszystkie ciała niebieskie zapalają się i płoną wskutek szybkości swego ruchu. Podobnie jak ma miejsce powstanie świata, tak też i ma miejsce jego wzrost, zagłada i rozpad. Według Demokryta niezliczone światy istnieją nie tylko sukcesywnie, następując po sobie, jedne po drugich, ale i równocześnie, pozostając przy tym na różnych stopniach swego rozwoju.
Czytaj...

Pozytronowy łeb - Sebastian Hetman (24-11-2008)

Jeśli każde dziecko miałoby dostęp do megabajta danych, straciłoby sens uczenie się rzeczy na pamięć. Nareszcie kadra nauczycielska musiałaby zacząć myśleć i wymagać myślenia, zamiast iść na wygodne rozwiązanie i robić sprawdziany wymagające nauki pamięciowej. Myślę, że jeśli odpowiednio pokierowane, wyrosłoby z tego pokolenie ludzi inteligentnych i myślących na zupełnie innym poziomie niż my teraz.
Czytaj...

Polska psychologia – rzetelna nauka czy „wiedza prosto z pola” - Michał Woźniak (24-11-2008)

Niedoskonałość metodologiczna to z pewnością jedna z podstawowych przyczyn ułomności psychologii jako nauki, podobnie zresztą jak i większości innych nauk humanistycznych. Psychologia wciąż nie wypracowała w miarę uniwersalnych standardów weryfikacji prawdy od fałszu, miernym sukcesem owocują również próby przeniesienia do humanistyki reguł metodologicznych obowiązujących na gruncie nauk przyrodniczych. Jakby tego było mało, stworzone przez psychologów zasady metodologii są powszechnie łamane przy wykonywaniu badań.
Czytaj...

Kosiarze umysłów - Mariusz Agnosiewicz (24-11-2008)

Pojęcie "wirusa umysłu" w memetyce zaproponował Dawkins w eseju z 1991 r. dla określenia takich mempleksów, czyli kompleksów memów, które rozprzestrzeniają się na olbrzymie rzesze ludzi, wykorzystując do tego różne sprytne sztuczki i triki, i które mogą mieć dla zainfekowanych katastrofalne skutki. Pewne formy wirusów umysłu są raczej niegroźne, choć uciążliwe, jak np. przeróżne łańcuszki szczęścia. Dawkins sugeruje, że dzieci są podatne na "infekcje umysłowe", które dorośli na ogół potrafią odeprzeć. Wirusowy charakter określa te memy, jak pisze Blackmore, które korzystają z "wybitnie bezużytecznych i wyrachowanych replikatorów".
Czytaj...

Także dobre wiadomości są złe - (23-11-2008)

Ryzykując zepsucie kilku dobrych puent, muszę przyznać, że trochę przesadzam. Ceny towarów spadają, ponieważ spada globalny popyt, a popyt spada, ponieważ gospodarki na całym świecie wyglądają tak szaro i smutno jak George Bush. Jest także prawdą, że deflacja jest poważną groźbą. Nawet spadek cen ropy naftowej spowoduje prawdziwe szkody. (Tania ropa oznacza, że konserwacja i badania nad alternatywnymi źródłami energii będą wolniejsze, co oznacza, że nadal będziemy uzależnieni od ropy, a presja, którą przeżyliśmy tej wiosny, niemal z pewnością powróci.) Wszystko jest złe.
Czytaj...

Człowiek Oświecenia wobec moralności - Krzysztof Tracki (23-11-2008)

Trudno byłoby nakreślić wspólnotę etyczną właściwą tej epoce. Mimo istnienia czegoś na kształt "ducha Oświecenia", środowisku oświeconych właściwy był raczej ferment ideowy, zrodzony na gruncie zwątpienia i zamętu aksjologicznego, typowego dla kryzysu wartości doby późnego baroku. Światopogląd Oświecenia odrzucał nakazy religijne, a zarazem był zdominowany "sporem z religią i o religię, o jej miejsce w systemie uznanych prawd, wartości i dyrektyw." Tylko w tym sensie i tylko z tych powodów stało się Oświecenie przyczyną wielkiej zmiany jaka na stałe od wieku osiemnastego zaczęła charakteryzować tzw. nowoczesność.
Czytaj...

Nadzieja na szczęście - Adam Leśniak (22-11-2008)

Człowiek jest istotą wierzącą! Ustala wartości i poświęca im życie. Niezależnie od przedmiotu wiary człowiek utożsamia się z wyznawaną wartością i poświęcając jej swoje życie przezwycięża swoją skończoność. Dopiero τελος, który jest dobrem całej ludzkości staje się odporny na stoickie: "No i co z tego?". Dopiero utożsamienie się z intersubiektywnymi, międzyludzkimi wartościami pozwala nam przezwyciężyć skończoność bycia czyniąc nas cząstką czegoś, co może oprzeć się działaniu czasu. Jedynie człowiek, który poświęcił swe życie dobru innych może być szczęśliwy i dumny w obliczu śmierci, w godzinie śmierci ma świadomość, że jego życie nie było marne, a jego dzieło będzie kontynuowane, że choć jego czas się skończył, to nie był on bez znaczenia i odmienił coś w świecie.
Czytaj...

Pozytywny ateizm - Tom Krattenmaker (21-11-2008)

Duch pozytywnego ateizmu natchnął tej jesieni konwencję Atheist Alliance, obejmującą niemal 60 stowarzyszeń ateistycznych w USA. Uczestnicy konwencji oddawali krew i obcinali włosy, by zostały użyte w perukach dla osób chorych na raka. Podczas zeszłorocznej konwencji Margaret Downey przewodniczyła ceremonii nadawania imion niemowlętom, na której rodzice i ich przyjaciele wychwalali mądrość, miłość, uczciwość i piękno przyrody, a niemowlęta otrzymywały nie rodziców chrzestnych, ale "rodziców-mentorów".
Czytaj...

Gospoda pod Kantem - Andrzej Koraszewski (20-11-2008)

Dzięki bogu mamy filozofię, chociaż jak się tak dobrze zastanowić, to dzięki filozofii mamy bogów. Jak człowiek raz zaczął myśleć, to i przestać było trudno, więc było tego myślenia coraz więcej, chociaż ilość nie zawsze przechodziła w jakość, zgoła przeciwnie. Zasadne wydaje się podejrzenie, że na początku było pytanie: co było na początku. Książka, o której chciałbym dziś opowiedzieć nosi tytuł: Platon i dziobak poszli do baru . Jej autorzy, Thomas Cathart i Daniel Klain, niegdyś studiowali filozofię na Harvardzie, następnie zajmowali się tym i owym, by osiągnąwszy późny wiek męski przystąpić do pisania wspólnego dzieła o zrozumieniu filozofii poprzez dowcipy.
Czytaj...

Eudajmonizm i szczęście altruistów - Jerzy Drewnowski (20-11-2008)

Rządy filozofów, kleru i innych specjalistów od zarządzenia społeczeństwem dla jego dobra - to tylko różne uszczegółowienia tych dwóch rozwiązań - przemiany jednostek przez moralność i jednocześnie przez strach przed karą. Powtarzające się przez tysiąclecia rozczarowania skierowały wyobraźnię ku poszukiwaniu formuły skuteczniejszej. Eudajmonizm socjalny jako postawa moralna występuje w różnych wariantach, które zależą od identyfikowania się człowieka z mniejszą albo większą całością, jak też od pragmatyzmu albo jego braku w przyjętej koncepcji ulepszania społeczeństwa.
Czytaj...

Dar boży dla Kansas - Richard Dawkins (19-11-2008)

Przyznanie się do niewiedzy i zdumienia jest żywotne dla dobrej nauki. Dlatego, by powiedzieć oględnie, irytuje, kiedy wrogowie nauki obracają te konstruktywne przyznania i nadużywają ich, by zdobyć polityczne korzyści. To więcej niż irytujące. To zagraża samemu przedsięwzięciu nauki. Proszę zauważyć ich koślawą logikę: jeśli teorii A nie udaje się wyjaśnić jakiegoś szczegółu, to teoria B musi być słuszna! Zachęcają się nas do wyciągania tego automatycznego wniosku już bez pytania, czy owa zastępcza teoria potrafi wyjaśnić ten sam szczegół.
Czytaj...

Ballada o człowieku, który pokochał niedźwiedzie na zabój - Marcin Punpur (20-11-2008)

Zamieszkałem w lesie, albowiem chciałem żyć świadomie, stawać w życiu wyłącznie przed ważkimi kwestiami, przekonać się, czy potrafię przyswoić sobie to, czego może mnie życie nauczyć, abym w godzinie śmierci nie odkrył, że nie żyłem. Pragnąłem żyć pełnią życia i wysysać z niego całą kwintesencję, żyć tak śmiało i po spartańsku, aby wykorzenić wszystko, co nie jest życiem, aby zbierać bogaty plon i dosięgnąć sedna, aby zapędzić życie w kozi róg i uprościć je do najskromniejszych potrzeb. A gdy się okaże podłe, cóż, wówczas wyssać z niego całą prawdziwą nikczemność i pokazać ją światu; gdy zaś okaże się wzniosłe, poznać je z doświadczenia
Czytaj...

Zielona pseudo-rewolucja - Bjørn Lomborg (18-11-2008)

Prezydent-elekt Obama stoi w obliczu nacisków ze strony całej masy ludzi, którzy twierdzą, że subsydia dla odnawialnej energii i podatki za emisję dwutlenku węgla to wspaniałe sposoby na poradzenie sobie z globalnym ociepleniem i wykuciem nowej, zielonej gospodarki. Niestety, jest to całkowicie błędne podejście. Podatki i subsydia zawsze są kosztowne i utrudniające wzrost. Jeśli rzeczywiście chcemy poradzić sobie z globalnym ocieplenie, nie powinniśmy wydawać niezmiernych sum na kupowanie niewydajnej zielonej technologii - powinniśmy bezpośrednio inwestować w badania i rozwój, aby przyszła zielona technologia była konkurencyjna.
Czytaj...

Choroby religijne: stygmaty i opętania - Mariusz Agnosiewicz (18-11-2008)

Tzw. opętanie, o którym do dziś oficjalna nauka kościelna pisze jako o napaści diabła, zostało w 1992 r. przez WHO umieszczone w oficjalnym międzynarodowym spisie chorób (ICD-10), jako zaburzenie psychiczne. W reakcji na ten ewidentny naukowy brak respektu dla diabła tudzież kościelnych sakramentaliów, Kościół oburzał się, iż "nauka wkracza na jego teren, teren przynależny duchowości". Dzięki Bogu, istnieje pewien drobny margines psychiatrów, którym zdarza się wierzyć w diabła. Jest to oczywiście woda na kościelne młyny. W oparciu o to z czasem zaczęto kreować kościelno-psychiatryczne "entente cordiale" przeciwko siłom zła.
Czytaj...

Seksualizm człowieka w wybranych dokumentach Kościoła rzymskokatolickiego - Sławomir Kopański (18-11-2008)

Język Kościoła katolickiego w sprawach seksualności, środków antykoncepcyjnych, zapłodnienia in vitro nie dopuszcza do żadnego kompromisu, jest to język fanatyczny,  podżegający do konfrontacji i eliminujący jakąkolwiek możliwość również wewnętrznej dyskusji. Taka dyskusja wewnątrz Kościoła ostatni raz miała miejsce podczas Soboru Watykańskiego II. Jan XXIII skłaniał się ku rewolucyjnym zmianom w tej kwestii, a w powołanej przez niego Komisji d/s Kontroli Urodzin zasiadali głównie świeccy eksperci. Po śmierci Jana XXIII w maju 1965 roku skład komisji natychmiast rozszerzono najpierw z 6 do 18 osób, a następnie do 52, przy czym zdominowali ją konserwatywni duchowni.
Czytaj...

Święta na eksport - (18-11-2008)

Sześćdziesiąt lat po śmierci nieznana wiejska dziewczyna nagle znalazła się w centrum uwagi świata. Czy jest to tylko gest polityczny ze strony Watykanu, by zadowolić Niezależny Syriacki Kościół Malabaru? Czy też celem jest zatrzymanie dramatycznego zmniejszenia się liczby zakonnic na całym świecie? Nawet w najśmielszych marzeniach Annakutty z wioski Bharananganam, niedaleko Kottayam w Kerali, nie mogła sobie wyobrazić, że pewnego pięknego dnia ponad sto tysięcy ludzi będzie się tłoczyć w jej maleńkiej wiosce, by oddać jej hołd.
Czytaj...

Główne myśli i postacie francuskiego materializmu oświeceniowego - Daniel Krzewiński (17-11-2008)

Nauka materializmu francuskiego o poznaniu zawierała wiele płodnych idei. Przejąwszy zdobycze myśli materialistycznej poprzedniej epoki, rozwinąwszy je i wzbogaciwszy, materialiści francuscy stworzyli teorię poznania, która stała się punktem wyjścia dalszego rozwoju. Pozytywne osiągnięcia materializmu francuskiego to przede wszystkim uzasadnienie i obrona materialistycznej teorii odbicia oraz dążenie do wprowadzenia całego procesu poznania z oddziaływania świata zewnętrznego na organy zmysłowe.
Czytaj...

Humanizm jako alternatywa - Anthony C. Grayling (16-11-2008)

Do czego aspirują humaniści, by być istotami etycznymi. Pragną zawsze respektować swoich bliźnich, lubić ich, honorować ich dążenia i rozumieć ich uczucia. Pragną z taką postawą rozpoczynać każde spotkanie, każdy związek, ponieważ pamiętają uwagę Emersona, że musimy dać innym to, co dalibyśmy obrazowi, a mianowicie atut dobrego oświetlenia. Większość ludzi zasługuje na to i odpowiadają podobnie. Niektórzy sami pozbawiają się tej możliwości przez własne, świadome uczynki. We wszystkich jednak wypadkach podejście humanistów opiera się na idei, że ludzi kształtuje proces nieustannych interakcji między naszą zakorzenioną w biologii naturą, a społecznymi i historycznymi zdarzeniami z jakimi spotyka się jednostka.
Czytaj...

Idea krucjat a kultura Zachodu - Radosław S. Czarnecki (16-11-2008)

Misja jest nieodłącznym, immanentnym chrześcijaństwu pojęciem (z łac. mittere - posyłać, missio - posłanie). Teologicznie jest to działanie Kościoła zrodzone z jego boskich prerogatyw, polegające "na głoszeniu Ewangelii niechrześcijanom i na zakładaniu wśród nich ekonomii chrześcijańskiej na sposób stały i już dla nich rodzimy, celem ich zbawienia i udoskonalenia". Krucjata w tak zarysowanej perspektywie jest więc (jak u K. von Clausewitza, wojną, będącą kontynuacją polityki tylko innymi środkami) przedłużeniem misji: narzuceniem właściwej optyki religijnej metodami siłowymi.
Czytaj...

Syn marnotrawny - Lucjan Ferus (16-11-2008)

Dlaczego Bogu miałoby tak bardzo zależeć, aby ludzie w niego wierzyli? Dlaczego dla bytu absolutnego, którym ponoć Bóg jest, tak bardzo ważna jest wiara w niego, jego stworzeń - notabene - bytów przygodnych? Tak ważna, iż uzależnia od niej wszystko co może dać człowiekowi najlepszego; łaskę, zbawienie, nieśmiertelność jednym słowem. Na dodatek skazując na potępienie i piekielne męki wszystkich tych, którzy będą mieli czelność w niego nie uwierzyć (nic to, że bez jego łaski i tak by nie mogli).
Czytaj...

List do młodego dżihadi - Dan Gardner (15-11-2008)

Jesteś więc młodym muzułmaninem, który zdecydował, że fundamentalizm jest odlotowy, a twoi ciężko pracujący rodzice popełnili poważny błąd, kiedy przeprowadzili się tutaj, znaleźli pracę, harowali jak psy i kupili duży podmiejski dom, w którym siedzisz we własnym pokoju sypialni, rozmyślając o dziwkach i niewiernych i dostając fioła na myśl o dżihadzie. Ale poważnie, rozumiem jakie ciężkie może być życie, kiedy jesteś młody, zdrowy, wykształcony, zamożny, wolny i kompletny fanatyk religijny.
Czytaj...

Jak wyprowadzić z podziemia etos studenckiego zaangażowania - Rafał Bakalarczyk (15-11-2008)

Zabawa w demaskowanie dyskursów prowadzi do tego, że wszystko relatywizuje się do rozpatrywania komunikatu nie przez pryzmat treści, którą zawiera, ale przez to jaki "dyskurs" wyraża. Ma to poważne konsekwencje nie tylko naukowe, ale i społeczne, na co zwracał uwagę w książce "Umysł zamknięty" Allan Bloom. Jego wyjaśnienie leży dokładnie na antypodach tego, co zaproponowała dr Anna Zawadzka. W jej wersji, niezaangażowanie studentów w dyskusję wynika z roszczeń naukowców do obiektywizmu, a w wersji Blooma to właśnie relatywizm współczesnej kultury i uznanie, że każdy ma prawo do swojej prawdy oraz do swojego systemu wartości powoduje, że nie sposób naszych twierdzeń postawić przed jakąkolwiek instancją. A wobec tej niemożności zanika wola, by w sposób zaangażowany dyskutować.
Czytaj...

A tatuś musi, czyli czy religia jest nałogiem? - Andrzej Koraszewski (14-11-2008)

Religia silnie kojarzy się z obyczajem krępowania stóp chińskim dziewczynkom, nakłada niewidzialny bandaż na umysł, blokując jego normalny rozwój. Religie towarzyszą nam od zarania dziejów. Jedne (przynajmniej w pewnych okresach) nieco mniej blokowały rozwój nauki i oświaty, dla innych to blokowanie było i jest samą istotą ich działania; świadomie i z premedytacją tępiły naukę i stały na straży ignorancji. Religie nieodmiennie są bardziej zachowawcze niż innowacyjne, co do pewnego momentu podtrzymuje ład społeczny, ale blokuje rozwój.
Czytaj...

Laicki Obama - (14-11-2008)

Polityk tej rangi, który z tak dużą rezerwą odnosi się nie tylko do wierzeń religijnych, ale i do Biblii, z której - jak rasowy ateista - wydobywa największe absurdy, jest wielką nadzieją ateistów na to, że wreszcie przestaną być ledwo tolerowaną mniejszością, i staną się pełnoprawnymi obywatelami. Być może dzięki Obamie na dobre rozpoczną się procesy laicyzacyjne w USA... Nic przeto dziwnego, iż całe zastępy wolnomyślicieli organizowali się w grupy "Atheists for Obama"...
Czytaj...

Sztuka kontrowersyjna? - Konrad Szocik (13-11-2008)

Według Rousseau, sztuka sprzyjała wytworzeniu nowych manier i schematów, sprzecznych z naturalną człowiekowi bezpośredniością i szczerością zachowań, form wyrażania się i porozumiewania. Powszechne zainteresowanie sztuką w starożytnej Grecji miało przyczynić się do moralnego rozprzężenia, osłabić militarne zdolności narodu i w konsekwencji doprowadzić do niewoli macedońskiej. Filozof z ubolewaniem dostrzegał, iż społeczeństwo bardziej ceniło piękne zabytki architektoniczne niż cnoty wybitnych obywateli. Większe zainteresowanie wzbudzały pomniki z marmuru niż "pomniki" bohaterstwa i wzorowej moralności.
Czytaj...

Nerwica eklezjogenna - Mariusz Agnosiewicz (13-11-2008)

Nerwica eklezjogenna (kościelna) bardzo często związana jest ze sferą seksualną. Została wyodrębniona i zdefiniowana jako jednostka chorobowa przez berlińskiego ginekologa Eberharda Schaetzinga w 1955. Jeszcze wówczas ponad połowa kobiet nie przeżywała orgazmu. Jedną z przyczyn tego stanu rzeczy były silne zahamowania na tle religijnym. Do dziś w Polsce na seksualne nerwice eklezjogenne cierpi ok. 9% kobiet i 5% mężczyzn. Pomimo iż prof. Lew-Starowicz definiuje je jako zaburzenia seksualne o charakterze nerwicowym spowodowane nauczaniem kościelnym, to dziś pojęcie to ma znacznie szersze znaczenie niż pierwotnie i odnosi się do wszelkich zaburzeń psychicznych związanych z kościelnym nauczaniem. Jak skuteczna jest terapia ateistyczna?
Czytaj...

Mit romantycznej miłości - Marcin Punpur (13-11-2008)

Jedną z funkcji mitu jest oswajanie świata i poszukiwanie sensu ludzkiej egzystencji. Istnieją mity, które lepiej i gorzej spełniają tę funkcję. Miłość jako siłę jednoczącą ludzi z pewnością można zaliczyć do udanych mitów. Kundera jest krytykiem romantycznej miłości jako pewnej formy świadomości fałszywej. "Wiek XX, który chlubi się wyzwoleniem seksu i chętnie kpi z uczuć romantycznych, nie potrafił jednak nadać pojęciu miłości żadnego nowego sensu". W jego opinii brak bardziej dojrzałej wykładni miłości to jedna z największych porażek europejskiej cywilizacji.
Czytaj...

Lepiej być przedsiębiorcą w Botswanie niż w Polsce! - Wojciech Rudny (13-11-2008)

Bez względu na rządzącą w Polsce formację polityczną, co roku pogrążamy się wszyscy w coraz większej biurokratyzacji. Ludzie bez doświadczenia w pracy społecznej i gospodarczej, bez pojęcia o gospodarce, ekonomii, prawie, lgną niestety do partii politycznych. Chcą nas reprezentować w radach miast, sejmikach, sejmie, bo chcą diet; chcą pracy w urzędach i stanowisk, bo chcą stałych i pewnych dochodów. Powiększają w postępie geometrycznym zastępy polskiej biurokracji do naprawdę niebotycznych rozmiarów.
Czytaj...

Apostazja w Niemczech, Austrii i Szwajcarii - (13-11-2008)

Apostazja w Austrii dokonywana jest w starostwie. Wymagane jest posiadanie dokumentu ze zdjęciem i karty meldunkowej. Po ukończeniu 14 roku życia apostazji można dokonać bez zgody rodziców lub opiekunów prawnych. Tak jak w przypadku wszystkich procedur administracyjnych wystarczy także pisemny wniosek wysłany listem poleconym. W 2001 r. z Kościoła w Austrii wysztąpiło ok. 34 tys. osób. W roku 2003 w samej tylko archidiecezji wiedeńskiej wystąpiło ok. 13 tys. osób, a rok później liczba apostazji wzrosła o 20%.
Czytaj...

Nowy świt - Bjørn Lomborg (13-11-2008)

Dziś bardziej niż kiedykolwiek, musi się wybierać między konkurującymi priorytetami. Pomoc zagraniczna powinna skupiać się na takich dziedzinach jak bezpośrednia polityka przeciwko niedożywieniu, szczepienia i badania i rozwój w rolnictwie. W tym roku grupa najlepszych ekonomistów na świecie, w procesie zwanym Copenhagen Consensus, zidentyfikowała najlepsze inwestycje, by poprawić sytuację świata. Stwierdzili oni, że gdyby prezydent Obama skupił podniesione wydatki na pomoc zagraniczną na tych właśnie dziedzinach, mogłoby to przynieść rezultaty w postaci konkretnych dóbr wartych 15 do 25 razy więcej niż wynosiłyby koszty.
Czytaj...

Toruń pokazuje wolnomularstwo - Maciej Twardowski, Aleksandra Mierzejewska (12-11-2008)

Jest to pierwsza od wielu lat inicjatywa mająca za zadanie w rzetelny sposób przybliżyć społeczeństwu filozofię przyświecającą wolnomularstwu, uchylając jednocześnie rąbka tajemnicy okrywającej ten ruch. Ostatnia próba zorganizowania podobnej wystawy miała miejsce w latach 70. ubiegłego wieku. Niestety, w roku 1971 - na kilka dni przed planowym otwarciem ekspozycji do kierownictwa muzeum dotarło polecenie ówczesnych władz zakazujące prezentacji zbiorów.
Czytaj...

Nowoczesna edukacja seksualna - Sławomir Kopański (12-11-2008)

Orzeczenie Trybunału Praw Człowieka dotyczące edukacji seksualnej w szkole w praktyce oznacza, że wszystkie programy szkolne muszą mieć charakter pluralistyczny. Niedopuszczalne jest rozwiązanie zastosowane przez polskie Ministerstwo Edukacji Narodowej dotyczące edukacji seksualnej, zgodnie z którym nauczyciel ma prawo wyboru programu odpowiadającego jego opcji światopoglądowej.
Czytaj...

Obrzyn i szpilki. Kobiety mafii - Agnieszka Zakrzewicz (11-11-2008)

W tradycji mafijnej - małżeństwo jest nierozwiązywalne, rozwodu nie praktykuje się, separacja jest nie do pomyślenia. Jedyna kobieta ważna dla mafiosa to matka jego dzieci - inne to kurwy. Jeżeli przez przypadek mąż honoru ożeni się źle - niech hoduje złą żonę i przestrzega wartości rodzinnych - dba o dzieci i ich matkę, tak aby niczego im nie brakowało. Reszta to jego sprawa - niech jednak robi to z największą dyskrecją.
Czytaj...

Chcę wstąpić do policji, czyli CHWDP - Przemysław Piela (10-11-2008)

Godzina 21.30: Autostrada A2, kierunek Warszawa, pierwszy poznański zjazd - Wrocław, Targi i... Grunwald... Zaczyna się bitwa. Po jednej stronie tęgie osiłki i blondi cizia spod znaku CHWDP, w sumie pięciu osobników, tatuaże, zaparowane szkło... broń śmiertelnie niebezpieczna - czarny Golf III, numer rejestracyjny FZI 64... Dalej nie pamiętam. Zabójcza prędkość 30km/h. Po mojej stronie trochę większy Golf i telefon komórkowy - rozpoczynamy starcie. Odwaga obywatelska kontra wiara w państwo prawa. Na szali zaufanie do błękitnych bystrzaków spod znaku niebieskiego koguta.
Czytaj...

Dlaczego jestem byłym muzułmaninem, cz. 2 - Tauriq Moosa (10-11-2008)

Moja wiara upadła. Czy jest nadal rodzajem wyspy, miejscem, do którego można należeć? Jeśli zacznę usuwać wszystko, czego się nauczyłem i wszystko, co wiem, wszystko w co wierzę teraz, ta wyspa na zawsze będzie miała blizny i szramy prawdy, która destabilizowała ją od początku. Byłaby jak miejsce niedawno zniszczone przez wojnę. Nawet gdybym zdecydował się powrócić, nie z powodu metafizycznych twierdzeń, nie po nagrody w niebie, ale po prostu po pociechę i poczucie przynależności - nie znalazłbym niczego poza rykiem zewnętrznego świata, gdy wyspa powoli tonie w morzu.
Czytaj...

W drodze do Iquasu - Witold Stanisław Michałowski (07-11-2008)

W 1542 r. Portugalczyk Alvaro Nunes Cabeza de Vaca, ujrzał jako pierwszy biały człowiek piekielną czeluść, w którą wpadała i ginęła wielka rzeka. Kilkadziesiąt lat wcześniej, niż inni biali po raz pierwszy ujrzeli Niagarę. Wodospady na Iquasu są od niej znacznie większe, potężniejsze, dziksze i piękniejsze. W porze deszczowej ilość ich dochodzi do 260. Największy - Garganta do Diabo (Diabelska Gardziel) ma trzydzieści parę pięter, Inne o romantycznych nazwach "Florianoc", "Adam i Ewa", "Dwóch Hermanów". "Trzech Muszkieterów" są mniejsze.
Czytaj...

Bezziewnie - Mariusz Agnosiewicz (06-11-2008)

Dla wielu ludzi wybór funkcjonowania nocą wiąże się z preferowaniem tej właśnie pory, z różnych względów. Travolta lubi noc, bo, jak mówi, ma naturę sowy. Od północy do piątej nad ranem może sobie spokojnie żyć, bo nikt nie zawraca mu głowy. Proust przestawił się na noc, bo lepiej mu się wtedy pisało. Noc jest przecież bardziej refleksyjna i introspekcyjna. Wybór nocy to coś na tu i teraz. Wierzę, że w przyszłości nie będzie trzeba dokonywać takiego wyboru. Noc zostanie zagospodarowana - bez porzucania dnia.
Czytaj...

Prawo hegemona w Polsce piłsudczykowskiej po 1935 - Dawid Bunikowski (03-11-2008)

Transformacja formalnego, prezydenckiego ustroju autorytarnego, określonego konstytucją kwietniową, w kierunku mniej lub bardziej formalnej, autorytarno-militarno-wodzowskiej władzy w państwie następowała na trzech poziomach porządku prawnego. Na poziomie tworzenia prawa (np. okólnik Składkowskiego, ustawy represyjne dla przeciwników obozu władzy, prawo wyborcze), stosowania prawa (np. działalność represyjno-polityczna urzędów, sądów i policji, represje administracyjne i karne ze strony urzędów, obozy odosobnienia dla przeciwników, konfiskata prasy, huczne obchody z udziałem wojska, kult wodza, wybór premiera i ministrów z obozu GISZ, awans Rydza na generała broni i marszałka, odznaczenie go Orderem Orła Białego, wyznaczenie na szefa sił zbrojnych i następcę na urzędzie prezydenta, uznanie go przez Mościckiego za "Wodza Narodu") i wykładni prawa
Czytaj...

Obraz religii w mediach: religia jest polityczna - Azar Majedi (05-11-2008)

Zwolennicy islamu skarżą się, że zachodnie media przedstawiają islam jako źródło agresji, że stereotypem muzułmanina jest terrorysta. Utrzymują, że jest to program polityczny mocarstw zachodnich, które czują się zagrożone islamem przedstawiającym się jako alternatywna cywilizacja. Moim zdaniem media tonują krytykę wszelkich religii. Religia nadal zabija, okalecza, znęca się i terroryzuje. Media zajmują się jednak głównie przedstawianiem świętości i duchowych fantazji.
Czytaj...

Nie wierzysz w zmianę klimatu? I tak potrzebujesz podatku od dwutlenku węgla - Dan Gardner (05-11-2008)

Jesteśmy uzależnieni od ropy naftowej. Jest ona życiodajną siłą zachodniej gospodarki. Gdy potok ropy zwalnia choćby odrobinę, cała planeta słabnie. Trudno przecenić niebezpieczeństwo, na jakie naraża nas to uzależnienie. Ze względu na gospodarcze i polityczne bezpieczeństwo cały rozwinięty świat musi przyjąć politykę zmierzającą do "zniszczenia strategicznej roli ropy naftowej". Nie cytuję samego siebie. Powiedział to nie kto inny, jak James Woolsey, były dyrektor CIA i doradca republikańskiego kandydata Johna McCaina do spraw bezpieczeństwa narodowego.
Czytaj...

Lovecraft czyli oceany nihilizmu - Maciej Twardowski (31-10-2008)

Amerykański pisarz grozy Howard Phillips Lovecraft (1880-1937) to postać kontrowersyjna. Autor posługujący się unikatowym stylem literackim. Tworzył w konwencji balansującej na krawędzi horroru i fantastyki. Za życia zupełny samotnik, który publikował opowiadania w podrzędnych czasopismach, wyprzedził jednak w pewnym sensie swą epokę - pośmiertnie jego twórczość została dostrzeżona, a nawet określona mianem kultowej. Proza Lovecrafta, budząca często sprzeczne reakcje, wydaje się posiadać w sobie coś wyjątkowego. Cóż jest więc wyznacznikiem, podług którego historie o czających się w głębokich lasach monstrach spotykają się z tak wielką aprobatą czytelników?
Czytaj...

Edukacja seksualna w polityce władz centralnych po transformacji ustrojowej - Sławomir Kopański (31-10-2008)

Wiele kontrowersji z tytułu realizacji edukacji seksualnej w Polsce wzbudziła merytoryczna jakość podręczników przeznaczonych do prowadzenia zajęć z przedmiotu "Wychowanie do życia w rodzinie". Publikacje te przyjęte zostały z ostrą krytyką środowisk naukowych oraz organizacji pozarządowych (m.in. Federacji na Rzecz Kobiet i Planowania Rodziny). W ich opinii naruszają one prawo młodzieży do rzetelnej, neutralnej informacji. Ponadto godzą w zasadę równości kobiet i mężczyzn promując i utrwalając stereotypowe koncepcje ról społecznych. Przy tym dostarczają młodemu człowiekowi wiele nieprawdziwych informacji na temat antykoncepcji.
Czytaj...

Wspomnienie zmarłych - Grażyna Latos (02-11-2008)

Pamięć o zmarłych kultywowana jest w różnych miejscach na świecie, w najróżniejszy sposób i o różnej porze roku. Nie zawsze ma ona związek z kościołem. Tak jest np. w Holandii, gdzie święto upamiętnienia zmarłych nie ma charakteru religijnego i odbywa się 4 maja. W wielu kulturach, np. w Meksyku, święto zmarłych trwa kilka dni. Na Filipinach refleksji nad śmiercią najbliższych towarzyszą huczne biesiady w namiotach zapełniających cmentarze. Powszechnie znanym świętem związanym ze zmarłymi jest także wywodzące się z tradycji celtyckiej Halloween, czyli święto duchów.
Czytaj...

Sztuka nie dla idiotów - Przemysław Piela (31-10-2008)

Po zakończonej aukcji i pamiątkowym zdjęciu ze zwycięzcą, następuje chwila najbardziej symboliczna i dramatyczna. Prześcieradło, na którym zapisano krwiście czerwoną farbą argumenty za pozostaniem w Polsce, zostaje włożone do blaszanej balii z wodą, gdzie wraz z popielatym prochem, będącym zawartością kartonu ze "Zwykłą Polską", zostaje wyprane. Po sumiennym wyciśnięciu płótna i "przypadkowym" ochlapaniu niczego niespodziewających się uczestników, zaplamiona szmata zostaje zaciągnięta do suszenia. Na posadzce pozostaje krwisty ślad. Można powiedzieć, że to nowatorstwo w polskim teatrze to nowa forma zaangażowania społecznego.
Czytaj...

Nasza i wasza pamięć. Rozmowa z Tulią Zevi - Agnieszka Zakrzewicz (31-10-2008)

Jest bardzo ważnym, aby przekazać przyszłym pokoleniom pamięć tego, co na prawdę się wydarzyło. Przekazywanie tylko suchych faktów historycznych jest zagrożeniem dla przyszłości. Holocaust dokonał się w samym sercu cywilizowanej Europy, a jego promotorem był jeden z najbardziej rozwiniętych i cywilizowanych narodów świata, który dał tak wiele sztuce i kulturze. Jak do tego mogło dojść? - w dalszym ciągu trudno to zrozumieć i wytłumaczyć. Wielomilionowej zagłady mającej miejsce podczas II wojny światowej - nie da się jednak skwitować stwierdzeniem, że był to moment "zbiorowego szaleństwa".
Czytaj...

Zakupy - Bartosz Jastrzębski (31-10-2008)

Zakupy są - na ogół - horrorem. Ich konieczność powraca cyklicznie, miarowo, nieuchronnie - niczym łopaty młyńskiego koła wbijające się w płynną rzeczywistość codziennego życia. To żelazny punkt programu, którego nie można sobie odroczyć, chyba że za cenę ekspresowej erozji zwyczajowych i koniecznych czynności: jedzenia, mycia, ubierania, rozrywki...Tak się przynajmniej wydaje. Trzeba wszak znieść do domostwa wszystkie niezbędne ingrediencje służące do upichcenia dnia powszedniego, nadania mu smaku nie odbiegającego od słusznych oczekiwań cywilizowanego człowieka. Inaczej nie będzie możliwy odpoczynek, błogostan: ciche i rozkoszne zażywanie intymności domu w pełnym poczuciu obfitości i zaspokojenia. Bez zakupów nie podobna uczynić sobie tymczasowego raju konsumenta
Czytaj...

Współczesne wyzwania demokracji - Marcin Punpur (29-10-2008)

W spektaklowej demokracji obywatel jako widz nie bierze już czynnego udziału i zadowala się bezczynnością. Jego aktywność ogranicza się głównie do oglądania i gestów aprobaty bądź niezadowolenia. Nie stać go nawet na bunt, gdyż wie, że to wszystko gra na niby, dla hecy. Dlatego też wyrzeka się swobody myślenia i krytycyzmu. To wszystko przekreśla optymistyczne oświeceniowe prognozy emancypacji przy pomocy rozumu i zasadę autonomicznego samookreślenia na rzecz pospolitości i bezpiecznej nijakości.
Czytaj...

To nie jest koniec amerykańskiego kapitalizmu - Dan Gardner (29-10-2008)

Ci, którzy określają Kanadę - czy Baraka Obamę - jako "socjalistów" ujawniają, że są ideologami z klapkami na oczach. Ci, którzy uważają, że obecny kryzys oznacza "koniec kapitalizmu", mają urojenia. Odłóż na stronę stereotypy i etykietki, które kierują naszym myśleniem, a staje się jasne, że choć nadchodzą ważne zmiany, niekwestionowane pozostają podstawy - liberalna demokracja i regulowane rynki.
Czytaj...

Dlaczego jestem byłym muzułmaninem? Część 1 - Tauriq Moosa (29-10-2008)

Choć na ogół autobiograficzne pisanie wydaje mi się przejawem egotyzmu, mam nadzieję, że tutaj zajmę się raczej trajektorią myśli niż życia. Chciałbym pokazać własne odrzucenie zasłony islamu, która zakrywała wszystko ponurą, dychotomiczną metaforyką, oraz wyjaśnić, dlaczego byli muzułmanie są rzadkością. Chociaż jest nas coraz więcej, nadal niewielu skłonnych jest otwarcie krytykować islam - moim zdaniem jest to po części lenistwo, po części apatia, a po części niedowierzanie "umiarkowanych" muzułmanów.
Czytaj...

Pan Bóg jest kosmitą - Mariusz Agnosiewicz (29-10-2008)

Istnieje w Holandii Ruch Słyszących Głosy, organizacja zrzeszająca osoby, które mają omamy słuchowe i chcą z tym żyć bez przejmowania się, iż jest to jakaś forma zaburzenia psychicznego. Ruch określa siebie mianem post-psychiatrycznego, twierdząc, iż traktowanie zaburzeń psychicznych jako formy inności i różnorodności ludzkiej a nie choroby, jest jakimś nowoczesnym wynalazkiem, stawiającym psychiatrię w nowym świetle. Takie myślenie jest oczywiście wynikiem tabu, jakie się wiąże z religią i z psychiatrycznymi badaniami zjawisk religijnych. Sprawa UFO w kontekście religii jest teraz bardzo na czasie. Media w tonie sensacyjnym donoszą, że Ministerstwo Obrony Wielkiej Brytanii "ujawnia prawdę o UFO".
Czytaj...

Geniusz Karola Darwina - Andrzej Koraszewski (29-10-2008)

12 lutego 2009 roku świat (a być może nawet niektórzy ludzie w Polsce) będzie obchodził dwusetną rocznicę urodzin Charlesa Darwina, a przy okazji również 150 rocznicę pierwszego wydania jego książki: "O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego". Przygotowując się do tej rocznicy brytyjska telewizja komercyjna, Channel 4, grubo ponad rok wcześniej zwróciła się do Richarda Dawkinsa z prośbą o zrobienie serii programów. Program, "The Genius of Charles Darwin" jest wyjątkowo pięknie przedstawioną odpowiedzią na pytanie, dlaczego Darwin jest nadal ważny i na ile geniusz Darwina zmienił nasze widzenie i rozumienie świata.
Czytaj...

MMR a autyzm czyli antyszczepieniowa paranoja - Ben Goldacre (26-10-2008)

Antyszczepieniowa paranoja zatacza w Polsce coraz szersze kręgi. Z jednej strony kler grozi piekłem za szczepienie, z drugiej MEN i Instytut Psychiatrii i Neurologii UW patronują konferencji poświęconej straszeniu autyzmem po szczepionce, na której bryluje jedna z czołowych polskich homeopatek. Publikujemy artykuł świetnego brytyjskiego dziennikarza naukowego, który demaskuje medialny przekręt z pseudonaukową fobią dotyczącą związków MMR i autyzmu.
Czytaj...

Czy dostępność cesarskiego cięcia da ludziom większe mózgi? - PZ Myers (25-10-2008)

Gdy ludzka technologia usuwa ograniczenia doboru naturalnego, nie zatrzymuje to ewolucji - po prostu otwiera nowe stopnie wolności i pozwala, by zmiana toczyła się w nowych kierunkach. Jednym z ciekawych, potencjalnych przykładów jest dostępność stosunkowo bezpiecznego cesarskiego cięcia. Noworodki mają bardzo duże głowy, które z wielką trudnością przeciskają się przez stosunkowo wąską miednicę, a więc stosunek średnicy głowy do średnicy otworu miednicy stanowił ograniczenie ludzkiej ewolucji.
Czytaj...