W ONZ przeciwko ochronie religii - Diana Brown (12-06-2008)

Jesteśmy głęboko zaniepokojeni możliwym negatywnym wpływem rezolucji "Zwalczanie znieważenia religii" omawianej tak tutaj jak i na Zgromadzeniu Ogólnym ONZ - Przemówienie przedstawicielki World Population Foundation z 21.9.2007 podczas 60-tej sesji Rady Praw Człowieka ONZ.
Czytaj...

Homeopatia na Akademii Medycznej we Wrocławiu - list do rektora - (05-06-2008)

W bazie nauki polskiej odnaleźć można dwie osoby, które w polu swych naukowych specjalizacji mają wpisaną homeopatię. Jedną z osób jest dr med. Zenobiusz Żołnowski, długoletni pracownik Akademii Medycznych, autor książek z ...logiki i metodologii dla lekarzy, który rzucił naukę na rzecz kariery homeopatycznej gdzie dopracował się tytułu "Master of Homeopathy". Dziś pracuje na "uniwersytetach" homeopatycznych, prowadzi szkolenia homeopatyczne dla zielonogórskich weterynarzy, prowadzi wreszcie szeroko pojętą homeopatyczną działalność misyjną. Przypadek dra Żołnowskiego jest więc dziś li tylko ciekawostką naukową. Dużo bardziej kłopotliwy jest drugi przypadek homeopatii wśród polskich naukowców - farmaceutka wrocławska dr Alicja Noculak Palczewska, stojąca wysoko w strukturach akademickich.
Czytaj...

Racjonaliści - Mariusz Agnosiewicz (24-05-2008)

Drugą bardzo specyficzną sferą aktywności racjonalistów jest publiczne demistyfikowanie szarlatanów, para i pseudonauki. W tym najlepsze są organizacje amerykańskie oraz indyjskie. Indyjscy racjonaliści prowadzą intensywną akcję uświadamiania ludzi ze wsi, gdzie przesądy są szczególnie zakorzenione. Jeśli tylko gdzieś pojawi się głośne doniesienie o tzw. nadnaturalnym fenomenie lub nadludzkich umiejętnościach, racjonaliści wysyłają tam zespoły, które badają i wyjaśniają sprawę. Urządzają pokazy sztuczek fakirów, uzdrowicieli, tantryków, jasnowidzów, które następnie tłumaczą. Ponad dwadzieścia organizacji racjonalistycznych z całego świata ustanowiło duże nagrody za udowodnienie istnienia jakichkolwiek zjawisk paranormalnych. Największą z tych nagród jest oczywiście nagroda ufundowana przez Fundację Jamesa Randiego w wysokości 1 mln dolarów (być może już niedługo Fundacja zbada jasnowidza z Człuchowa).
Czytaj...

Antyklerykalnie - Małgorzata Kurowska (16-06-2008)

Politycy PO i PiS zgodnym chórem mówią o ataku na Kościół i o powrocie do czasów Bieruta. Można by pomyśleć, że Napieralski postanowił wsadzać księży do więzień za przekonania lub fałszować wybory. A on tymczasem chce po prostu egzekwować prawo. Niezależnie od poglądów i przekonań, jakiś poziom ludzi kulturalnych obowiązuje. Tymczasem poseł Cymański komentuje medialne doniesienia, mówiąc, że Napieralski widocznie się "najarał". Zatrważające jest to, że wypowiedź Cymańskiego prawie przeszła bez echa. Utonęła gdzieś w ogólnym jazgocie przerażonych polityków i dziennikarzy, którzy lamentują, że ateiści przejmą sejm.
Czytaj...

Trzymaj się z daleka od 'holistycznych' dentystów - Stephen Barrett (15-06-2008)

Wielu dentystów przesadziło w popieraniu pseudonaukowych teorii, szczególnie w dziedzinie odżywiania. Dentyści, którzy określają się jako "holistyczni", twierdzą, że chorobie można zapobiec przez utrzymywanie "optymalnego stanu zdrowia ogólnego" lub "dobrostanu". W ich gabinetach oznacza to na ogół niewłaściwe testy diagnostyczne, rekomendacje drogich suplementów diety lub produktów homeopatycznych; plastikowe przyrządy do zgryzu, niepotrzebną wymianę plomb z amalgamatu; usuwanie zębów leczonych kanałowo. John E. Dodes, ekspert od dentystycznego znachorstwa, zauważył kiedyś, że "dobrostan" to jest "coś, za co znachor otrzymuje zapłatę, kiedy pacjentowi nic nie dolega".
Czytaj...

Liberalizm i neoliberalizm - Carlos Quintanilla Yerena (13-06-2008)

Liberalizm jest pewną propozycją dla osób, by osiągnęły najwyższy stopień możliwej pomyślności oraz wolności w społeczeństwie, które zredukowało do minimum nieuniknione konflikty. Jednocześnie, Liberalizm obdarzony jest dwoma istotnymi cnotami, którymi są: tolerancja oraz wiara w siłę rozumu. Neoliberalizm będzie zawsze odnosił się tylko do wymiaru ekonomicznego. Neoliberałowie marnotrawią zasoby tkwiące w społeczeństwie. Jednostka prowadzona swoim rozumem wie dzięki jego zdolnościom, jak wyjść do przodu w środowisku nie tak wrogim. Wierzyć, że życie jest doliną łez prowadzi do nieznośnego poczucia winy, co czyni ludzi nieszczęśliwymi. Życie jest tym, czym my chcemy, by ono było. Postawić na właściwą racjonalną filozofię jest kluczem społeczeństwa wolnego i zdrowego.
Czytaj...

Religijny fundamentalizm a demokracja - Radosław S. Czarnecki (13-06-2008)

Wielu obserwatorów zauważa, że od początku lat 80-tych minionego stulecia znaczenie partii religijnych w parlamencie izraelskim (Knesecie) stale rośnie. Ortodoksja i ultra-ortodoksja to nie tylko czarne jarmułki, peleryny, takież kapelusze i płaszcze, brody, pejsy i białe skarpety, oddzielne dzielnice miast itd. To także wyższy przyrost naturalny niż w innych grupach i warstwach społecznych w Izraelu, to dofinansowanie przez państwo edukacji ortodoksyjnej, zwolnienia ze służby wojskowej, ustępstwa świeckiej jurysprudencji na rzecz małżeństw nieletnich, a także "inne" traktowanie przez policję.
Czytaj...

21 przykazań ekologicznych na 21 wiek - Maciej Psyk (12-06-2008)

Już od dłuższego czasu światowe elity zdają sobie z tego sprawę i przygotowują się na przestawienie gospodarek na erę "po ropie". Dane wskazują, że paliwa alternatywne stanowią dziś zaledwie ułamek energii uzyskiwanej z paliw kopalnych więc przejście łagodne jest niemożliwe. Jednak już w tej chwili rządy mogą i powinny podjąć zdecydowane kroki, aby spadek po klifie był jak najmniej bolesny, przedłużając fazę plateau. Brak takich działań byłby nierozumnym zachowaniem typu "po nas choćby potop".
Czytaj...

Pranie mózgu po tybetańsku - Jacek Ponikiewski (12-06-2008)

W religii bon, która uznawana jest za pierwszą, a zatem "tubylczą" religię Tybetu, występuje szereg technik mistycznych. W obu tych religiach (bon i dzogczen) wspólną praktyką jest Guru joga. Polega ona na wizualizacji swego Guru, czyli naszego, w pełni oświeconego nauczyciela przed swoim obliczem. Energia z jego czakr ("trzeciego oka", gardła i serca) ma wpłynąć do ich odpowiedników w naszym ciele.
Czytaj...

Milczenie po milczeniu. Dwie książki 'z tajnych archiwów Watykanu' - Julian Bartosz (09-06-2008)

W marcu ogłoszono encyklikę "Mit brennender Sorge", którą o. Blet nazywa "dokumentem walki z nazizmem". Wedle Godmana nie zasługiwała ona na taką ocenę: "Przeszło dwa lata przed początkiem II wojny światowej głowa Kościoła katolickiego mogła punkt po punkcie potępić herezje narodowego socjalizmu i związane z nim "błędy epoki". Jednak Achille Ratti milczał". Encyklika zdaniem watykanisty była czymś innym niż pełnym odrzuceniem nazizmu. Czymś "pośrednim między troskami niemieckiego episkopatu i obawami Rzymu". Obie strony przepełnione były troską co do komunizmu, żadna nie chciała zerwania stosunków z nazistami. Potępienia nie było. Jak zauważył to już w 1961 katolicki publicysta E. W. Boeckenfoerde encyklika stanowiła przejaw walki o zawarte w konkordacie bona particularia katolicyzmu.
Czytaj...

Przestępstwa w imię Boga - Andrzej Koraszewski (08-06-2008)

Boga nikt nie widział, jego sługi widzimy wszędzie, wielu z nich ma dziwne wrażenie, że ich prawo nie dotyczy, że są ponad prawem, że ich prawem jest ich sumienie. Sumienie, które nakazuje ojcu zabić swoją córkę, bo pocałowała się z chłopcem, sumienie, które nakazuje matce zabronienia transfuzji krwi swojemu dziecku, sumienie, które nakazuje kapłanowi torturowanie "opętanego" dziecka, sumienie, które nakazuje kapłanowi i bandzie jego zwolenników uniemożliwienie dostarczenia opieki lekarskiej zgwałconemu dziecku - jest sumieniem zdemoralizowanego przestępcy i mamy prawo tu oczekiwać ingerencji państwa, więcej, mamy obowiązek się jej domagać.
Czytaj...

Przemoc psychiczna. Aspekty psychologiczne, zdrowotne i prawne - Piotr Patucha (08-06-2008)

Zasada, o której nie powinno się zapominać: "kiedy cię biją, głośno krzycz". Skrywanie swej tragedii w ciszy i odosobnieniu jest najgorszym z możliwych rozwiązań. Pamiętajmy, że brak kary i pobłażanie tylko rozochocą agresorów. Nie powinno się pozwalać na izolację społeczną. Działacze sekt religijnych budują swoją siłę na wyalienowaniu ofiar z kręgu rodziny, przyjaciół i środowiska profesjonalnego.
Czytaj...

Modernizm – niedokończony projekt? Przeciw defetyzmowi rozumu - Marcin Punpur (08-06-2008)

Debata nad rozumem jest nieodłączna od ogólniejszej refleksji nad samą filozofią. Zmiana paradygmatu racjonalności prowadzi bowiem niejako automatycznie do zmiany statusu filozofii. Warto wiec spytać o sens i kształt dzisiejszej filozofii. Zgodnie ze swą zarazem systematyczną i historyczną samokrytyką nie może ona uznawać siebie za rozum absolutny, lecz już tylko za rozum krytyczny. Taki rozum nie jest absolutny, ale autonomiczny i jako taki warty z pewnością obrony.
Czytaj...

Koncepcja chrześcijaństwa w filozofii Dymitra Mereżkowskiego - Konrad Szocik (08-06-2008)

Mereżkowski, głosząc pochwałę politeistycznej kultury Grecji i Rzymu, dążył jednocześnie do rehabilitacji poczucia piękna świata, dostrzeżenia majestatu i potęgi przyrody. Wskazuje na specyfikę politeistycznych uroczystości, hołdujących pięknu, młodości, przyjemnościom. Przykładem odrodzenia zmysłu estetycznego w początkach chrześcijaństwa jest osoba cesarza Juliana Apostaty, który pięćdziesiąt lat po ustanowieniu tolerancji dla religii chrześcijańskiej przez cesarza Konstantyna I Wielkiego postanowił powrócić do panującej wcześniej religii politeistycznej. Mereżkowski na przykładzie tego niezwykłego cesarza wskazał na zgodność pogańskich religii z porządkiem przyrody i naturalnymi skłonnościami człowieka. Tym samym ukazał nienaturalność i obcość chrześcijaństwa.
Czytaj...

Rozwiązania dotyczące nieletnich we współczesnym prawie polskim - Miłosz Obłoza (08-06-2008)

W rozważaniach dotyczących podstawowych kwestii związanych z traktowaniem nieletnich, należy podkreślić wyjątkowość uregulowań ustawy z 1982 roku. Jej przepisy przewidują wiele rozwiązań i są bardzo elastyczne. W sprawach nieletnich należy mieć na względzie ściśle indywidualne i głównie pozaprawne elementy. Skuteczność omawianych regulacji zależy także, czy może przede wszystkim od sfery organizacyjnej, dotyczącej całego złożonego systemu jaki te rozwiązania tworzą.
Czytaj...

Miejsce dla groteski w sztuce - Katarzyna Płóciennik (08-06-2008)

Groteska i jej analiza uświadomiła wiele samym artystom i historykom sztuki. Postawiła ważne pytania i udzieliła sensownych odpowiedzi. Zwróciła uwagę, że świat na opak spełnia konkretne zadanie, że potwory i wszelkie deformacje są nie tylko po to, by się ich bać i przed nimi uciekać. Są okryte również wieloma symbolami, które powinny być odczytane i właściwie zinterpretowane. Z groteską, czy to w sztuce czy literaturze jest tak, że trzeba nauczyć się ją "czytać" między wierszami.
Czytaj...

Angelland - boski reality show - Lucjan Ferus (05-06-2008)

Pewnego razu do Stwórcy, który siedział w niebie na swym pięknie rzeźbionym, alabastrowym tronie i słuchał ze znudzoną miną śpiewów anielskich, przyszła delegacja aniołów. Pod przewodnictwem - jakże by inaczej - pierwszego anioła Boga, Satanaela, który rzekł: - "Wybacz Panie, iż przeszkadzamy ci w takiej chwili...Chcieliśmy cię Panie prosić, abyś stworzył nam jakieś rozrywki w niebie, które by uatrakcyjniały naszą monotonną egzystencję..." - przerwał, bo Stwórca wyprostował się na swym tronie i popatrzył po przybyłych aniołach.
Czytaj...

Polskie tradycje religijne i polityczne - Daniel Zbytek (04-06-2008)

Polski katolicyzm jest niewątpliwie religią dość odległą od chrześcijaństwa zachodnioeuropejskiego. Bardziej przypomina kulty indoeuropejskich przodków - z liczną rzeszą świętych na wszelką okazję, tworzących wielobóstwowy panteon, z naczelnym kultem Matki-Żywicielki, kultem zmarłych - nie tylko Święto Zmarłych, które duchowieństwo beznadziejnie od wieków próbuje przetworzyć w święto wszystkich świętych, ale także z pielgrzymkami do świętych miejsc z grobami i cudownymi obrazami. Mamy jeszcze mnóstwo duchownych, cudacznie poprzebieranych. Hindus w tym klimacie religijnym czuje się znacznie bardziej swojsko, niż w Paryżu czy Frankfurcie.
Czytaj...

Dlaczego mówimy głupstwa? - Dan Gardner (04-06-2008)

Normalnie nie byłoby mądre przeprowadzanie starannej i dokładnej analizy filozoficznych rozmyślań znanej z rozmyślania Sharon Stone. Każda reguła ma jednak wyjątki i najnowsze głębokie myśli pani Stone z pewnością są wyjątkowe. "Czy to jest karma - powiedziała gwiazda o trzęsieniu ziemi w Chinach - kiedy nie jesteś miły, to zdarzają ci się złe rzeczy?"
Czytaj...

Genom dziobaka - PZ Myers (04-06-2008)

Wystarczy spojrzeć na tytuł artykułu: Genome analysis of the platypus reveals unique signature of evolution (Analiza genomu dziobaka ujawnia unikatową sygnaturę ewolucji), żeby zobaczyć, że konwencja dziennikarska przedstawiania dziobaka jako dziwadła, stworzenia - będącego jakimś zlepkiem, wykazuje całkowite niezrozumienie tego, o co tu chodzi. Praca nad genomem dziobaka opisuje dowody na rzecz ewolucji w analizie porównawczej genomów wielu organizmów, z naciskiem na nowo odkryte dane z genomu dziobaka.
Czytaj...

Amerykański rodowód religijnego fundamentalizmu - Radosław S. Czarnecki (04-06-2008)

Fundamentalizm określa światopogląd religijny charakteryzujący się następującymi cechami: dogmatyzmem, autorytaryzmem, moralizmem, prozelityzmem, anty-ekumenizmem, radykalnym ujęciem antynomii Dobra i Zła, dualizmem aksjologicznym oraz ekskluzywizmem soteriologicznym. Głównym adwersarzem fundamentalistycznych ruchów religijnych jest w takiej perspektywie społeczeństwo otwarte, demokratyczne, o szerokim zakresie wolności przyznawanych jednostce, pluralistyczne. Krótko mówiąc - współczesne i ponowoczesne. Dziwić więc może teza różna od wersji powszechnie dziś rozpowszechnionej, iż fundamentalizm sui generis jest wytworem kultury łacińsko-atlantyckiej, a konkretnie jej amerykańskiej odnogi.
Czytaj...

Zakład Pascala z grabarzem - Andrzej Koraszewski (04-06-2008)

Koniec homeopatii - pod takim tytułem "Lancet", jedno z najpoważniejszych medycznych czasopism świata, opublikował przed trzema laty badania porównawcze 110 testów nad "lekami" homeopatycznymi. Mając w ręku tak trudną do zakwestionowania masę dowodów autorzy badań porównawczych najwyraźniej mieli wrażenie, że tym razem pogrzebali tę szarlatanerię raz na zawsze. Publikacja połączona była z krytyką raportu Światowej Organizacji Zdrowia, który uznając, że nie ma żadnych dowodów na to, iż te leki działają, zdawał się wyrażać pewne zastrzeżenia wobec mówienia o tym głośno.
Czytaj...

Lista bluźnierstw - oprac. Maciej Psyk (04-06-2008)

Brytyjski tygodnik "Times" dla zilustrowania stanu wolności słowa, sumienia i wyznania opublikował wyjątkową listę dwudziestu bluźnierstw popełnionych w ciągu ostatnich stu lat. Dziennikarka Joanna Sugden wykazała się dużą drobiazgowością oceniając w każdym przypadku pięć czynników: obsceniczność (O), kryminalność w kraju popełnienia (K), efekt religijny (ER), efekt polityczny (EP) i liczbę ofiar (LO).
Czytaj...

Suwerenność konsumenta - Bogusław Siemiątkowski (04-06-2008)

W swojej sztandarowej pracy "Bogactwo Narodów", Adam Smith pisał: "Istotną i skuteczną kontrolę nad rzemieślnikiem sprawują klienci". Dwieście lat później David Lubars, szef jednej z największych firm reklamowych Omnicom Group napisze: "Konsumenci są jak karaluchy, spryskujesz ich, spryskujesz, a oni natychmiast się uodporniają". Świat się zmienił. Rynek dżentelmenów Smitha zastąpiony został przez kapitalizm speców od marketingu. Pijar i reklama zdawać by się mogło, że stały się nieodłącznymi cechami nowoczesności, towarzysząc nam niemal na każdym kroku.
Czytaj...

Impotencja Anarchii: obraz upadku indywidualności w starciu z hamburgerem - Łukasz Kołodziej (03-06-2008)

Naprzeciw nas stoją "Oni" czyli wszyscy, z którymi się nie identyfikujemy, w ostateczności wszyscy oprócz nas. Oni stworzyli system wartości-system normatywny. Jego siła to możliwość nakładania sankcji na tych, którzy się do norm nie stosują. Jednak nie stoimy na pozycji przegranej, możemy dalej walczyć, obyczajowość to strefa, gdzie trwa regularna wojna między twardogłowymi i awangardą. W tej grze zwycięzca skazany jest na śmierć, ponieważ zwycięska awangarda staje się kanonem, który z czasem również zostanie obalony.
Czytaj...

Modernistyczna obsesja. Erotyzm w sztuce na przykładzie motywu Salome - Katarzyna Płóciennik (03-06-2008)

La femme fatale, której poświęcam tę pracę, jest dla mnie niesamowicie ciekawą figurą funkcjonującą w wyobraźni ludzkiej. Piękna, kusząca ledwie osłoniętym ciałem, a jednak niebezpieczna, prawdziwie groźna. Jest modliszką, wampirem. Ale także muzą dla pisarzy i artystów. Erotyzm sztuki modernizmu to la femme fatale.
Czytaj...

Indiana Jones do odkochania - Elżbieta Binswanger-Stefańska (02-06-2008)

Każde czasy mają swoich bohaterów a każdy bohater jest na miarę swoich czasów. Starożytni podziwiali Heraklesa i jego siłę, Odysa i jego przebiegłość, Eneasza i jego niezłomność, bogobojne średniowiecze na klęczkach podziwiało swoich bogobojnych rycerzy (happy end: Lancelot kończy w klasztorze), zaś ludziom oświecenia imponował Robinson Crusoe, sam na bezludnej wyspie, zaradny, rozumny, rozumiejący... A przenosząc się do naszych czasów, okres zimnej wojny wylansował w latach 60. XX wieku Jamesa Bonda, niestarzejącego się nieskazitelnego bezdzietnego playboya-szpiega w niemnących koszulkach non-iron. Pokolenie po nim narodził się bohater lat 80., sympatyczny, ciepły, pełen wdzięku i subtelnej autoironii archeolog-awanturnik dr Henry Walton Jones Jr krócej Indiana Jones, dla wielbicieli - Indy.
Czytaj...

J. Habermas i teoria racjonalności komunikacyjnej - Marcin Punpur (02-06-2008)

Jürgen Habermas jest najbardziej prominentnym przedstawicielem teorii krytycznej drugiej generacji Szkoły Frankfurckiej. Jego dorobek obejmuje niezliczone prace, których interdyscyplinarność i złożoność u jednych wywołuje frustracje, u innych głęboki podziw. Podstawowy motyw jego filozofii obraca się wokół obrony Oświecenia, z rozumem jako zasadą regulującą stosunki społeczne na czele. W tym celu dokonuje detranscendenalizacji tradycyjnych instancji filozoficznych i na bazie teorii działania komunikacyjnego rozwija koncepcję racjonalności komunikacyjnej, której poświęcony jest niniejsza praca.
Czytaj...

Upadłość i bankructwo w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim - Miłosz Obłoza (02-06-2008)

Instytucje mające na celu ochronę stosunków handlowych, dzisiaj określanych jako obrót gospodarczy, zyskały wraz z rozwojem tych stosunków bardzo istotne znaczenie. Jako element prawa handlowego (ale również karnego, administracyjnego) stanowią dopełnienie jego regulacji, które umożliwia realizację głównych zasad, na jakich się one opierają. Chodzi tutaj w szczególności o pewność, szybkość obrotu oraz zasadę pacta sunt servanda.
Czytaj...

Złota Księga moich spotkań z filozofią XIX w. - Andrzej Rusław Nowicki (29-05-2008)

Najwięcej łączy mnie z Feuerbachem: znajdowanie sensu życia w czytaniu, myśleniu i pisaniu, fascynacja historią filozofii i religioznawstwem, walczący ateizm, w którym negacja religii staje się ekspozycją pozytywnych treści ateizmu, kult Kopernika i Bruna. W latach 1980-1989 "żyłem Feuerbachem" jako promotor pracy doktorskiej mojej uczennicy, Anny Kossowskiej ("Filozofia kultury Ludwiga Feuerbacha"), studiując - równolegle z nią - dzieła tego myśliciela, jego listy, prace na jego temat, wypełniając rozmowy z doktorantką i pisane do niej listy niezliczonymi "feuerbachianami". Z różnych prac doktorskich pisanych pod moim kierunkiem, to był jeden z tych tematów, w który byłem (i wciąż jeszcze jestem) najbardziej zaangażowany intelektualnie i emocjonalnie.
Czytaj...

W Afryce nie ma 'zielonej rewolucji' - Dan Gardner (24-05-2008)

Przedstawiono już wiele wyjaśnień braku żywności i jej wyśrubowanych cen, które dotknęły wielkie obszary świata, ale rzadko kiedy słyszy się o katastrofalnie niskiej produktywności afrykańskiego rolnictwa. Plony z hektara w Afryce sub-saharyjskiej wynoszą zaledwie jedną trzecią plonów w Azji. Stanowią jedną dziesiątą plonów w Ameryce. Gdyby produktywność w Afryce wzrosła tylko do poziomu azjatyckiego, obecny kryzys żywnościowy niemal by zniknął - a wielu najbiedniejszym ludziom na świecie powodziłoby się lepiej.
Czytaj...

Kowal mitu - Hubertus Mynarek (24-05-2008)

Oto Ratzinger nadal pilnie rzeźbi przy Chrystusowym micie (por. "Odczarowanie papieża. Prawdziwe oblicze Josepha Ratzingera i dokładne obalenie jego tez"), zaś wierna mitowi i mitu spragniona masa ludzka masowo kupuje tego rodzaju mitotwórcze książeczki, a tymczasem w całej tej ewidentnie niezgodnej z historyczną prawdą sytuacji ukazuje się w Niemczech książka, która za pomocą najracjonalniejszych argumentów wyprowadza ten upowszechniony chrześcijański mit Jezusa ad absurdum - radykalnie demitologizując początki chrześcijaństwa. Jaki efekt będzie miało wrzucenie tegoż dzieła w naszą dzisiejszą spragnioną mitu aktualność, która bardziej hołduje Ratzi-onalizmowi aniżeli racjonalizmowi?
Czytaj...

Embriologia – ostatnie starcie - Maciej Psyk (24-05-2008)

Brytyjska Izba Gmin zajmowała się dylematami bioetycznymi. Stosunkiem głosów 336 do 176 poparła nowelizację ustawy o embriologii i rozrodczości człowieka z 1990 roku pozwalającą na łączenie genów ludzkich i zwierzęcych. Poseł Chris Bryant, który jest... byłym wikarym anglikańskim, przypomniał, że w 1798 roku Kościół protestował przeciwko szczepieniu przeciw ospie. Wówczas teolodzy i hierarchowie twierdzili, że krowy, od których pochodziła szczepionka nie mogą służyć do szczepienia ludzi.
Czytaj...

Głupota godności - Steven Pinker (24-05-2008)

Wielu ludzi odczuwa niewyraźny niepokój z powodu rozwoju, który może na nowe sposoby zmieniać umysły i ciała. Romantycy i Zieloni mają tendencję do idealizowania tego, co naturalne, i demonizowania technologii. Tradycjonaliści i konserwatyści są z natury podejrzliwi wobec gwałtownych zmian. Egalitaryści martwią się z powodu wyścigu zbrojeń w dziedzinie poszerzających nasze możliwości technik. Każdy wreszcie może powiedzieć "fuj!" rozmyślając o bezprecedensowych manipulacjach przy naszej biologii. Rada Prezydencka stała się forum przedstawiania tego niepokoju. Pojęcie "godności" jest naturalną podstawą, na której buduje się obstrukcyjną bioetykę.
Czytaj...

Droga do gospodarki opartej na wiedzy - Andrzej Koraszewski (24-05-2008)

Gospodarka oparta na wiedzy to nie kilka najlepszych przedsiębiorstw w kraju, do których ściąga się najlepsze umysły, ale nowe społeczeństwo, w którym najcenniejszym zasobem jest ludzki potencjał intelektualny. Droga do gospodarki opartej na wiedzy prowadzi przez społeczeństwo oparte na wiedzy, a tu toczy się mordercza konkurencja o najlepszy system oświaty, pozwalający na wyrównanie szans edukacyjnych dla wszystkich dzieci i na poprawienie wyników nauczania w najbardziej zaniedbanych grupach społecznych.
Czytaj...

Do czego służy żaba - Bernard Korzeniewski (24-05-2008)

U pewnego gatunku roztocza młode osobniki, samiec i kilkanaście samic, wylęgają się z jaj w ciele swojej matki. Odżywiają się one, zjadając ją od środka. Po pewnym czasie samiec, nie opuszczając martwego już zewłoka swej rodzicielki, kopuluje z każdą ze swych niedojrzałych jeszcze sióstr i wkrótce zdycha. Po osiągnięciu dorosłości młode samice wydostają się z ciała matki tylko po to, aby za parę miesięcy zostać zjedzonymi przez swoje własne potomstwo. Z punktu widzenia moralności ludzkiej mamy tu do czynienia z kanibalizmem, kazirodztwem, pedofilią, deprawacją, czy wręcz gwałtem na nieletnich, masochizmem, a rzecz cała zatrąca jeszcze o nekrofilię i sutenerstwo. Ciekaw jestem, jak opisany przypadek koresponduje z poglądami zwolenników "inteligentnego projektu"...
Czytaj...

Stosunki państwo-Kościół po zamachu majowym - Adam Trzciński (24-05-2008)

28 maja 1926, a więc w okresie, kiedy wiele rządów europejskich było wstrzemięźliwych wobec wydarzeń w Polsce, "Nasz Przegląd" zamieścił komunikat: "W dniu wczorajszym premier Bartel odwiedził kardynała Kakowskiego, który powrócił z Rzymu. Wizyta trwała blisko godzinę. Dowiadujemy się, że kardynał Kakowski przywiózł błogosławieństwo papieskie dla marszałka Piłsudskiego i dla rządu p. Bartla." Wybitni przedstawiciele episkopatu: arcybiskupi Teodorowicz i Sapieha, biskupi Łoziński i Łukomski także poparli zamach. Dla reżimu autorytarnego sprawa pozyskania kleru miała niebagatelne znaczenie.
Czytaj...

Bóg, człowiek i zło w myśli Emila Ciorana - Sławomir Piechaczek (24-05-2008)

Według Ciorana, Boga wylansowali święci, zbrodniarze i nędzarze "na użytek własnej goryczy" tylko po to, by pogrzebać się w nim żywcem. Cioran nienawidzi "'agentów' innego świata", żyjąc wśród świętych nosiłby ze sobą sztylet, zaś największą rozkosz sprawiłaby mu Noc Świętego Bartłomieja wśród aniołów. "[...] Bóg jak choroba, zagnieżdża się w miejscu najmniejszego oporu", Bóg to "zabójczy przesąd, złośliwy rak przebrany w aureolę, który drąży ziemię od wieków...", i wreszcie "Marzę o świecie wolnym od niebiańskiej zarazy, o świecie bez krzyża i wiary". Wiara okazuje się być tutaj zamaskowaną manią wielkości
Czytaj...

Zbrodnia religijno-polityczna - Maciej Psyk (24-05-2008)

Czesław Kiszczak został oskarżony przez zbrojne ramię prawicy o zbrodnię. Zbrodnia polegała na tym, że 23 lata temu zwolnił ze służby w SB porucznika Romualda K. Zdaniem IPN - za to, że ten posłał córkę do Pierwszej Komunii. Gdyby Kiszczak tę dziewczynkę zgwałcił jak porządny praktykujący pedofil, ale "prywatnie", to sprawy już by nie było - uległaby przedawnieniu. Ale niestety - zamiast zgwałcić dziecko zwolnił z pracy jego tatę. Dla prokuratorów IPN to, co zrobił Kiszczak, było nieprzedawnialną zbrodnią przeciwko ludzkości. No i wszystko jasne - co jest zbrodnią, co jest priorytetem i kto rządzi.
Czytaj...

CNN - wielka wygrana wizjonera - Elżbieta Binswanger-Stefańska (24-05-2008)

W 1970 niejaki Ted Turner, lat 32, nabył za niewielkie pieniądze maleńką lokalną stację telewizyjną niedaleko miasta Atlanta. Program emitowany przez Channel 17 miał zasięg mniej więcej jednej mili. Przy sprzyjających warunkach atmosferycznych. Turner postanowił zrobić z niego pierwszą telewizję informacyjną obejmującą całą kulę ziemską! Tak narodził się pomysł utworzenia CNN. W kwietniu 1990 American Humanist Association ogłasza go "Humanistą Roku", przyznając mu ten tytuł za wkład w zachowanie pokoju na świecie i ochronę środowiska naturalnego.
Czytaj...

Być katolikiem - Agnieszka Ratuch (21-05-2008)

Wielkanoc. Wielki stół, wielkie żarcie, wielkie radosne gęby. Wielkie obżarstwo. Vivat stół, święta, kurczęta, baranki cukrowe, święconka, żurek i przysmaki. Ku chwale ojczyzny! Ku pocieszeniu żołądków setka na rozweselenie. Barbarzyństwo. Tuż po serwowanym mazurku, ogórek na zagryzkę, chwila zadumy nad cierpiącym szkłem i do pełna dla humoru. Rodzina zdaję się bardziej zżyta po wypiciu kilku głębszych. Alleluja.
Czytaj...

W usta bez namysłu, czyli mówienie polityczne - Przemysław Piela (21-05-2008)

Współczesna debata posiada niestety coraz mniej walorów merytorycznych, natomiast coraz częściej pojawiają się wybiegi retoryczne i chwyty czerpiące z profesjonalnych technik marketingu i reklamy. Życzylibyśmy sobie by ważkie sprawy dyskutowano niemalże z akademicką sumiennością; by w dyskusjach takich pojawiało się możliwie najmniej gry emocjonalnej. W praktyce przyzwyczailiśmy się już do polityków obrzucających się inwektywami, stosujących negatywnie nacechowane predykaty, które tylko wspomagają proces pejoratywizacji dotychczas neutralnych określeń lub definicji.
Czytaj...

Cudowna meksykańska Panienka - Igor Maćkowski (20-05-2008)

Jeden wystarczy. Jeden dobrze udokumentowany cud i pozamiatane. Aksjologiczne dysputy, gdybania filozofów, "dowody" teologów byłyby zbędne. Czujecie to? Jeden cud i wszelkie światopoglądowe spory na temat tego czy istnieje Bóg, stałyby się nieistotne i niepotrzebne, bo po tym cudzie to, że Bóg istnieje, stałoby się oczywiste. Rzecz jasna po jednym cudzie namnożyłyby się tysiące jego interpretacji i hochsztaplerzy oraz nawiedzeńcy tak czy siak mieliby pole do popisu podczas powoływania do życia kolejnych jedynie prawdziwych sekt, oddających cześć jedynie prawdziwemu Bogu lub bogom, ale sam fakt istnienia ponadnaturalnego, nadrzędnego bytu byłby rozstrzygnięty.
Czytaj...

Bogowie i Ziemianie - Richard Dawkins (17-05-2008)

Gdyby odwiedzili nas kosmici z odległej planety, padlibyśmy na kolana i czcilibyśmy ich jak bogów? Trudność dostania się tutaj z najbliższej nawet naszej sąsiadki, gwiazdy-czerwonego karła Proxima Centauri, stanowi zaporę, którą pokonać mogą tylko istoty posiadające tak zaawansowaną technologię, że jest ona boska (z naszego punktu widzenia). Umiejętności i potęga naszych międzygwiezdnych gości wydawałyby się nam bardziej magiczne niż wszystkie cuda wszystkich bogów, kiedykolwiek wymyślone przez księży, teologów, mułłów, rabinów, szamanów czy czarowników.
Czytaj...

Tylko ewolucja może wyjaśnić stworzenie - Niels Jørgen Koordt (17-05-2008)

Ludzie religijni nader często starają się narzucić pogląd, jakoby złożone zjawiska przyrodnicze nie mogły być rezultatem przypadkowego różnicowania na przestrzeni milionów lat. Jednocześnie wielu niewierzących zdaje się skłaniać ku twierdzeniu, iż nie można rozstrzygnąć czy jakiś bóg, bądź inna siła sprawcza, wspomogła ewolucję poprzez zaprojektowanie praw obowiązujących w naszym świecie. Ta jakże przyjazna agnostyczna pokora przed religijnymi hipotezami jest na swój sposób przydatna
Czytaj...

Złota Księga moich spotkań z filozofią XVII i XVIII w. - Andrzej Rusław Nowicki (16-05-2008)

Myślicieli, którymi zajmowałem się jako historyk filozofii, można podzielić na dwie grupy według "miejsca zamieszkania" na dwóch półkulach, które można nazwać: półkulą Dnia i półkulą Nocy. Na półkuli dziennej blisko bieguna znajdują się ci myśliciele, o których napisano już tysiące książek i którzy są "powszechnie" znani - przynajmniej z nazwiska. Na półkuli nocnej znajdują się myśliciele zapomniani, których dzieł "się nie czyta" i o których "się nie pisze". Jednego z takich myślicieli, którego "wskrzesiłem" wspomina moja praca: "Giovanni Imperiale (1596-1670), jego Muzea i Noce"
Czytaj...

Dlaczego ateiści nie są tacy źli - Dan Gardner (15-05-2008)

Powiedzmy, że pożądasz jaskini bliźniego swego. Mógłbyś po prostu rozwalić mu łeb i wprowadzić się. Ale potrzebujesz pomocy swojego bliźniego przy polowaniu na mamuta. Ponadto, jeśli rozwalisz mu głowę i zabierzesz jaskinie, może to podsunąć komuś innemu ten sam pomysł. Na długą metę więc zarówno ty, jak i twój bliźni wyjdziecie lepiej, jeśli wszyscy zgodzą się, że rozwalanie głowy bliźniego jest złe. Ludzie, którzy nauczyli się pohamowywać, prosperowali. Ci, którzy się tego nie nauczyli, zniknęli. Z czasem zinternalizowane reguły, które nazywamy moralnością, stały się wdrukowanym instynktem. Ten instynkt pozostaje niezależnie od tego, w co wierzymy o niewidzialnych duchach.
Czytaj...

Ginąca wiara - Maciej Psyk (15-05-2008)

Według badania "trendów religijnych" organizacji Christian Research perspektywy dla chrześcijaństwa w Wielkiej Brytanii są katastrofalne. Liczba chrześcijan i muzułmanów wyrówna się w latach 2030-2035 czyli w ciągu jednego pokolenia. Raport przewiduje, że w niedalekiej przyszłości bankructwa diecezji i sprzedaż kościołów staną na porządku dziennym. Upowszechnić się może francuski model laickości państwa. W połowie tego wieku w Europie chrześcijaństwo nie tylko przestanie być siłą polityczną kształtującą społeczeństwa i ich tożsamość narodową, ale wyzwaniem stanie się samo jego przetrwanie.
Czytaj...

Taniec z niedźwiedziem - Andrzej Koraszewski (15-05-2008)

Po raz pierwszy w historii obserwujemy w Rosji pokojową i demokratyczną zmianę władzy. Polska prasa, która setki razy zapewniała swoich czytelników, że Władimir Putin na pewno będzie próbował jakichś sztuczek, żeby wbrew konstytucji pozostać na stanowisku prezydenta, teraz próbuje nas przekonać, że co prawda oddał fotel prezydenta, ale zachował całą władzę. Wydaje się, że Władimir Putin wybrał raczej azjatycką, aniżeli europejską strategię rozwoju. Obserwując dzisiejszą Rosję warto zastanowić się nad pytaniem, czy Rosja rzeczywiście wkracza na drogę nowoczesnego oświeconego absolutyzmu w stylu azjatyckim, a jeśli tak, to jakie może to mieć konsekwencje dla Polski?
Czytaj...

Tadeusz Kotarbiński: niewykorzystany symbol polskiej tolerancji i dialogu - Adam Trzciński (15-05-2008)

Uczeń Twardowskiego, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. Zwolennik etyki niezależnej, która nie odwołuje się do żadnej religii oraz ideologii, ale do wspólnej wszystkim ludziom orientacji w problemach dobra i zła. Ten, któremu w bibliotece uniwersyteckiej w Warszawie nie postawiono rzeźby wśród innych filozofów z powodu jego krytyki kościoła i zarzutów pod jego adresem, że jest niewierzącym.
Czytaj...

Czy Einstein miał rację? - Wiesław Sztumski (15-05-2008)

Wierzyć można we wszystko. Nagminnie pojmuje się wiarę w sposób uproszczony, w postaci wiary religijnej. Przyczyniło się do tego bezpodstawne utożsamianie wiary w ogóle z wiarą religijną przez wyznawców różnych kościołów, zwłaszcza przez kościół katolicki. Dzięki temu, w naszej kulturze w świadomości społecznej sens słowa "wiara" został zredukowany tylko do jednego wymiaru religijnego. Taką redukcję można zakwalifikować jako zwykłe szalbierstwo semantyczne.
Czytaj...

O słuszności intuicji filozoficznej Karola Marksa - Konrad Szocik (15-05-2008)

Marks zainteresowany był raczej wskazaniem społecznych determinant określających aktualnie obowiązujący światopogląd. Takie stanowisko wyraża historyczny aspekt jego materializmu, wskazujący na społeczno - historyczne uwarunkowanie bytu ludzkiego. Dostrzeżenie tego faktu zaowocowało zmianą "strategii" antropologicznej - dotychczasowa filozofia, zdeterminowana przez abstrakcyjną metafizykę, także człowieka postrzegała jako byt abstrakcyjny, wyidealizowany, niezmienny i niezależny od realnych uwarunkowań. Marks natomiast wskazał na egzystencję konkretnego, cielesnego człowieka, stanowiącego element świata przyrody.
Czytaj...

COŚ we mgle - Elżbieta Binswanger-Stefańska (14-05-2008)

Nocą nad malowniczą, pełną jezior okolicą w stanie Maine, miejscu zamieszkania Davida Draytona z żoną i synkiem, przechodzi potężna nawałnica. W świetle dziennym mieszkańcy klnąc i pomstując podliczają szkody. A potem jadą uzupełnić zapasy w najbliższym supermarkecie w pobliskim miasteczku. Wszyscy narzekają na anomalia pogody. Kto wie, czym to się skończy?
Czytaj...

Punkty w tej grze komputerowej mogą zarobić na Nagrodę Nobla w medycynie - EurekAlert (12-05-2008)

Nowa gra, nazwana Foldit, zamienia składanie białek w współzawodnictwo sportowe. Gracze poświęcili już tysiące lat kolektywnego wysiłku mózgowego na ratowanie księżniczek i obronę naszej planety przed inwazją z kosmosu. Obecnie badacze z University of Washington próbują wykorzystać te doprowadzone do perfekcji umiejętności do odkryć w medycynie, być może nawet znalezienia leków na nieuleczalne jak dotąd choroby.
Czytaj...

Wypalimy drogi do Euro - Szymon Głąb (12-05-2008)

Humor rozładowuje napięcie, jest wentylem bezpieczeństwa dla naszych emocji. Tym niemniej satyra i drwina nie powinny nam przysłonić, iż postawiono przed nami iście hamletowski dylemat, czy wybrać drogi i stadiony czy może nowoczesną politykę profilaktyki zdrowotnej. Wiele pewnie będzie dyskusji na ten temat, ale apeluję, by nie dać się zwieść.
Czytaj...

Chusta jako symbol polityczny i oznaka ucisku kobiet - Maria Hagberg (12-05-2008)

Oczywiście, że musimy mieć wolność wyznania. Jest jednak równie oczywiste, że religia jest sprawą prywatną i że społeczeństwo musi być świeckie. Świeckie społeczeństwo jest bowiem warunkiem niezbędnym, byśmy mogli rozwijać się dalej. Jeśli chodzi o zakaz noszenia chust i zasłon jest rzeczą oczywistą, że dorosłe kobiety mają wolny wybór. Dzieci jednak nie powinny nosić zasłony i tutaj potrzebny jest zakaz. Zasłona nie jest tylko byle jakim kawałkiem materiału, jest symbolem podporządkowania kobiety i jej seksualności mężczyźnie. O tym musimy dyskutować.
Czytaj...

Jak może się zmienić liczba chromosomów? - PZ Myers (12-05-2008)

Jak życie wyewoluowało z jednego (jak sądzę) chromosomu do... 64 u koni czy właściwej liczby w dowolnym innym organizmie? Jak to jest możliwe, że rozmnażająca się płciowo populacja organizmów z czasem zmienia liczbę chromosomów? Organizmy posiadające chromosomy muszą mieć z tego jakieś korzyści reprodukcyjne. Nie widzę, jak miałoby to działać. Jak posiadanie większej liczby chromosomów może dawać dodatkowe korzyści reprodukcyjne? Może, gdyby te chromosomy były pełne użytecznych informacji... ale szansa, że to się zdarzy, jest niemal zerowa i całkowicie sprzeczna z 'małymi, powolnymi adaptacjami'.
Czytaj...

Co mówi polski inteligent gdy mówi: Jestem wierzącym i praktykującym katolikiem? - Wojciech Kucharz (12-05-2008)

Ksiądz-liberał Adam Boniecki, redaktor naczelny Tygodnika Powszechnego, pytany co myśli o "wyrafinowanej aborcji" powiedział, że choć sformułowane było to "dość brutalnie", mówiło prawdę. "(...) bądźmy szczerzy: taka jest prawda. Nadliczbowe embriony są zabijane. Żeby z zapłodnienia in vitro mogło urodzić się dziecko, inne musi umrzeć.". "To nieprawda. Żaden embrion nie jest zabijany. Trzeba dostrzegać różnicę między zabijaniem embrionów a ich obumieraniem." To odpowiedź specjalisty, prof. Szamatowicza. Komu wierzy katolik?
Czytaj...

Konkordat polski z 1993 r. a Konstytucja RP z 1997 r. - analiza krytyczna - Paweł Borecki (12-05-2008)

Pomimo upływu ponad dziesięciu lat od wejścia w życie Konkordatu z 28 lipca 1993 r. pytanie o jego zgodność z Konstytucją wciąż pozostaje aktualne. Co prawda korzysta on z domniemania konstytucyjności, ale niektóre okoliczności związane z jego stosowaniem uprawdopodabniają niezgodność tego aktu z ustawą zasadniczą. Istnieją zatem merytoryczne podstawy do złożenia wniosku do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją niektórych postanowień traktatu ze Stolicą Apostolską oraz trybu jego ratyfikacji.
Czytaj...

Kim był Piotr Skarga? - Adam Trzciński (12-05-2008)

W nauczanej historii nie pamięta się o nietolerancji Skargi. Pozostaje on w panteonie wielkich patriotów, obrońcy biednych, nawołującym magnatów do dbania o dobro swego kraju. Nie przypomina się, że Skarga był przede wszystkim człowiekiem Kościoła, że według niego należy bronić wiary a dopiero potem ojczyzny. Uzasadniał to krótko: "jeśli ojczyzna zginie, przy wierze pozostaniemy". To Skarga uważał, że Rzeczpospolita upadnie przede wszystkim z powodu niezgody wynikającej z przebywania w naszym kraju heretyków.
Czytaj...

Religijne i prawno-naturalne źródła praw człowieka: Samuel Puffendorf - Jerzy Kolarzowski (12-05-2008)

Prawa naturalne są jednostce potrzebne ponieważ to właśnie one mają nas ludzi na stałe uczyć korzystać ze swych uprawnień i dokonywać wyborów, tak by jak najlepiej służyć społeczeństwu. Religie uczyły ludzi do pewnego etapu rozwoju poprzez narzucanie jednostce obowiązków. Nadchodzi czas, by religie ścierające się ze sobą w sporach teologicznych ustąpią miejsca ideom prawno-naturalnym. Podjęty przez Puffendorfa kierunek poszukiwań źródeł podmiotowości społecznej w istotny sposób dopomógł amerykańskim intelektualistom XVIII w. wypracować koncepcję państwa, które nigdy nie powinno narzucać jakiejkolwiek religii, ani wybierać jej dla swych obywateli.
Czytaj...

Bóg, którego nie było - Maciej Psyk (09-05-2008)

Wśród całkiem sporej już filmoteki wolnomyśliciela wymienić z pewnością należy film dokumentalny Briana Flemminga "Bóg, którego nie było" (tytuł oryginału: "The God who wasn't there"). Reżyser i producent, 42-letni Amerykanin, w dzieciństwie pobierał naukę w szkole wyznaniowej nurtu fundamentalistycznego - Village Christian School z Sun Valley w Kaliforni, w której kwestionowanie prawd wiary groziło wyrzuceniem. Powrót do niej i rozmowa z jej apodyktycznym i wierzącym w kreacjonizm dyrektorem Ronaldem Sipusem jest swoistym rozrachunkiem z przeszłością.
Czytaj...

Wiedza a wiara - Wiesław Sztumski (08-05-2008)

Wiązanie wiary z rozumem po to, żeby rozum umacniał wiarę daje skutek przeciwny do zamierzonego. Dzięki temu uzyskuje się tylko pozorne wzmocnienie wiary, a faktyczne jej osłabienie i to proporcjonalnie do udziału czynnika racjonalnego w wierze. Wiara religijna powinna opierać się na absolutnym zaufaniu w to, co głosi Kościół, co zawarte jest w dogmatach, przykazaniach bożych i świętych księgach, również w mity. Na gruncie racjonalności i dociekania prawdy w znaczeniu naukowym zaczyna się powątpiewać w prawdy religijne i szuka się ich uzasadnienia w nauce albo w rozumie.
Czytaj...